artikel
Casus
Een voormalig olympisch atleet van 47 jaar met een blanco medische voorgeschiedenis bezocht de polikliniek Orthopedie wegens jaren bestaande klachten van de linker schouder en arm zonder voorafgaand trauma. Patiënt had pijn en een zwak gevoel in de arm. De klachten waren progressief sinds 4 maanden en deden zich met name voor bij sportactiviteiten. Bij lichamelijk onderzoek was er volledige actieve beweeglijkheid van de schouder en de nek, doch met een evident gestoord scapulothoracaal ritme en met een afstaand schouderblad in abductie. De atrofie van de M. trapezius en de M. sternocleidomastoideus was duidelijk zichtbaar door de gespierde habitus van patiënt (figuur a). MRI-onderzoek van het hoofd en de hals bevestigde het klinische vermoeden van atrofie van de genoemde spieren (figuur b). Er waren geen aanwijzingen voor een ruimte-innemend proces in de hals of bij de schedelbasis. De werkdiagnose was een in het verleden doorgemaakte ‘neuralgische schouderamyotrofie’ – ofwel Parsonage-Turner-syndroom – van de N. accessorius links, met later secundaire schouderklachten door atrofie van met name de M. trapezius. Dit veroorzaakt een gestoorde elevatie, rotatie en retractie van de scapula. De behandeling bestond uit fysiotherapie gericht op functioneel herstel. 9 maanden na het eerste bezoek aan de polikliniek verbeterden de subjectieve klachten enigszins; de spieratrofie bleef echter onverminderd bestaan.
Diagnose
Parsonage-Turner-syndroom (neuralgische schouderamyotrofie)
Behandeling neuralgische amyotrofie
Geachte collega's,
Dank voor deze interessante en leerzame casus.
Neuralgische amyotrofie lijkt een onder gediagnosticeerd probleem dat met name ook vaak langdurige secundaire klachten geeft door een compensatoir bewegingspatroon met surmenage.
Perifeer zenuw letsels van de schouder, veroorzaakt door beklemming, trauma, tumoren of, frequenter voorkomend, idiopatische neuritis zoals neuralgische amyotrofie (NA), hebben betrekking op de zenuwen en spieren vanuit de plexus brachialis. NA is een acute, erg pijnlijke, perifere neuropathie met als gevolg scapulaire instabiliteit (scapula alata) en multifocale parese van de schouder spieren. Veel NA patienten blijven symptomen houden zoals aanhoudende pijn, parese, verminderde duurbelasting en vermoeidheid., die sterk gecorreleerd zijn aan de aanhoudende scapulaire instabiliteit. In de praktijk zien we bij NA patienten een duidelijjk veranderd bewegingspatroon van de schouder veroorzaakt door een combinatie van parese van de serratus anterior en overactiviteit van de trapezius, levator scapulae en pectoralis. De aanhoudende verstoring van het bewegingspatroon van de schouder leidt tot een vicieuze cirkel van overbelasting en pijn met een antalgische houding en verlies van selectiviteit met als gevolg een verdere verslechtering van het bewegingspatroon van de schouder. Het versterken van de al overbelaste, verzwakte en compenserende periscapulaire en/of rotator cuff spieren is ineffectief of kan zelfs de symptomen verergeren.
Binnen de plexuspoli van het Radboudumc hebben wij hiervoor een multidisciplinaire behandeling opgezet, met duidelijke samenwerking van de fysiotherapeut met de ergotherapeut. Bestaande uit patiente leren hoe ze actieve controle krijgen over de periscapulohumerale bewegingen en herwinnen van een balans in dagelijkse activiteiten en effectieve rustmomenten over de dag. Met als doel om de patient zelf de mogelijkheden te geven waarmee zij de aanhoudende symptomen ten gevolgen van een NA kunnen reduceren.
Hieronder een link voor meer informatie over de aandoening en behandeling.
http://www.umcn.nl/Zorg/Ziektebeelden/Pages/neuralgischeamyotrofie.aspx
Hieronder links naar een aantal interessante artikelen over neuralgische amyotrofie.
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0003999312005539
http://iospress.metapress.com/content/dm5334q3l62507h6/?genre=article&issn=1053-8135&volume=33&issue=4&spage=657
http://www.nature.com/nrneurol/journal/v7/n6/full/nrneurol.2011.62.html
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2780663/
Met vriendelijke groet,
Mede namens het plexusteam van het Radboudumc,
Jan Groothuis
revalidatiearts