Dwalingen in de methodologie. XXVI. De ecologische valkuil en zijn minder bekende tegenhanger, de atomistische valkuil

- Usually, individuals form the unit of observation and analysis in epidemiological studies, but such is not the case in the ecological study design in which determinants and diseases are related at the group level (school classes, companies, suburbs, countries).

- Ecological studies are subject to the ecological fallacy when they are used to make inferences on relationships between determinants and diseases at the individual level: the relationship on the group level may not reflect the relationship on the individual level.

- On the other hand, individual-level studies are subject to the atomistic fallacy, when they are used to make inferences on relationships between determinants and diseases at the group level: a relationship between a determinant and disease on group level may not be exclusively based on the relationship on the individual level.

Samenvatting

- Veel epidemiologisch onderzoek werkt met individuen als eenheid van waarneming en analyse, maar in een zogenaamde ecologische onderzoeksopzet vormen groepen (schoolklassen, bedrijven, buurten, landen) de onderzoekseenheid.

- Wanneer men uit een onderzoek op groepsniveau conclusies wil trekken over verbanden tussen determinant en ziekte op individueel niveau, loopt men het risico in de zogenaamde ecologische valkuil te belanden: het verband op groepsniveau hoeft namelijk geen goede afspiegeling te zijn van het verband op individueel niveau.

- Omgekeerd kan men in de atomistische valkuil terechtkomen wanneer men uit een onderzoek op individueel niveau conclusies wil trekken over verbanden op groepsniveau: het verband tussen determinant en ziekte op groepsniveau hoeft namelijk niet uitsluitend te berusten op het verband op individueel niveau.