Diagnose in beeld (394). Een man met een weefselbrok in de urine

Casus

Een 54-jarige, Filippijnse zeeman met een blanco voorgeschiedenis werd opgenomen op de afdeling Nefrologie. Het klinische beeld paste bij een waarschijnlijk al langer bestaande nierinsufficiëntie; patiënt had naar eigen zeggen de novo diabetes mellitus. Het urinesediment vertoonde geen bijzonderheden en bij echografisch onderzoek van het abdomen waren de nieren niet afwijkend van vorm en grootte. De chronische nierinsufficiëntie bleek te berusten op diabetische nefropathie. Toen patiënt zich voor het eerst presenteerde, was er reeds een dialyse-indicatie op basis van afwijkende laboratoriumbevindingen. Op dag 9 van de opname kreeg hij pijnloze, macroscopische hematurie en werd er in de urine een brok weefsel gevonden (figuur a). Er werd gedacht aan papilnecrose bij diabetische nefropathie. Histologisch onderzoek wees uit dat het inderdaad om een necrotische papil ging (zie figuur b). De kans op papilnecrose is toegenomen bij patiënten met diabetes mellitus, vasculaire aandoeningen, sikkelcelanemie, chronisch alcoholisme en overmatig NSAID-gebruik. In obductiestudies wordt papilnecrose gezien bij 3-7 van de overleden diabetespatiënten en bij ongeveer 1 van de overige overledenen. Diverse factoren spelen bij deze aandoening een rol, zoals ischemie door microangiopathie, en infectie. Mogelijke symptomen zijn macroscopische hematurie, flankpijn en koorts. In uitzonderlijke situaties kan zich acute nierinsufficiëntie voordoen met oligurie of anurie als gevolg van obstructie. De diagnose kan gesteld worden aan de hand van een zogenaamde ringschaduw bij pyelografie of middels histologisch onderzoek van het weefsel.

Diagnose

Necrose van een nierpapil.