De verhouding tussen gezondheidswinst en inspanningen bij bevolkingsonderzoek naar borstkanker

- Mass screening for breast cancer reduces the mortality of this disease. In the Netherlands, with a very high incidence of breast cancer, a well organized health care system and a stable economic prosperity, the decision taken to implement nationwide breast cancer screening for the female population aged 50-70 years appears well-founded. The first data indeed suggest a reduction of breast cancer in the coming years. The effects of screening as such will be difficult to evaluate since the programme leads also to optimalization of breast cancer treatment in general. Other factors, such as adjuvant therapy, may have a beneficial effect on breast cancer mortality, reducing the yield of the screening proper. This and the non-negligible negative aspects should not be hidden from the public. Continuous evaluation and quality control, not only in mammography techniques and reading, but also in the treatment of the detected cases, are essential for a successful screening programme.

Onlangs werd door ons nog eens de vraag ‘is bevolkingsonderzoek naar borstkanker kosteneffectief?’ bediscussieerd.1 In die publicatie werden de voor- en nadelen, zoals die uiteindelijk in een kosteneffectiviteitsanalyse tot uitdrukking kunnen worden gebracht, alsmede een brede interpretatie van kosten en effectiviteit, voor een Europees forum beschreven ten dienste van de besluitvorming over introductie in andere landen. De argumenten vóór screening en het ‘nee, tenzij’-principe werden besproken. In het nu volgende commentaar gaan wij in het bijzonder in op de relatief geordende en als goed functionerend beschouwde Nederlandse situatie. Eerst worden de medische motieven en de evaluatie van de epidemiologische aspecten en uitkomsten van eerdere (experimentele) screeningsonderzoeken besproken en de huidige resultaten met die van de eerdere screeningsonderzoeken vergeleken. Daarna worden dezelfde feiten in een ruimer kader geplaatst: dat van de veranderingen in de geneeskunde met betrekking tot borstkanker en het vigerende schaarstemodel binnen de gehele gezondheidszorg. Daarmee worden in…