Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Behandeling van recidiverende Clostridium difficile-geassocieerde diarree met een suspensie van donorfeces

Onderzoek
M. Nieuwdorp
E. van Nood
P. Speelman
H.A. van Heukelem
J.M. Jansen
C.E. Visser
E.J. Kuijper
J.F.W.M. Bartelsman
J.J. Keller
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1927-32
Abstract
Abstract
Sluiten
Treatment of recurrent Clostridium difficile-associated diarrhoea with a suspension of donor faeces

Objective

To study the effect of treating recurrent Clostridium difficile-associated diarrhoea (CDAD) with a suspension of donor faeces.

Design

Uncontrolled interventional study.

Method

Patients that, despite adequate antibiotic therapy, had developed at least 2 recurrences of CDAD, including at least one recurrence that had been treated with a vancomycin tapering regimen, were included in the study. Relatives or volunteers served as faeces donor. All donors were previously examined for the presence of HIV, hepatitis B- and C-virus, and acute infection with cytomegalovirus or Epstein-Barr virus. The donor faeces were examined for the presence of C. difficile, Yersinia, Campylobacter, Shigella, Salmonella, and parasites. Before the infusion of donor faeces, the patients were treated for 4 days with vancomycin 500 mg q.i.d., followed by colon lavage. The suspension of 150 g of donor faeces dissolved in 300-400 ml of NaCl was infused into the jejunum via a duodenal catheter or into the caecum via colonoscopy.

Results

7 CDAD patients were included and treated, including 2 with the hypervirulent C. difficile-strain PCR ribotype 027, toxinotype III. In 5 patients, the defaecation frequency returned to normal almost immediately after treatment and the cultures and toxin tests for C. difficile were repeatedly negative. In the remaining 2 patients, the treatment was successful after a repeated infusion of faeces from a different donor.

Conclusion

Treatment with donor faeces seems promising for patients who develop repeated recurrences despite adequate therapy and could be valuable in the future during (local) epidemics of the PCR ribotype 027 strain. A randomised nationwide study (FECAL trial) has been started in order to determine the efficacy of this treatment.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1927-32

Samenvatting

Doel

Het effect onderzoeken van behandeling van recidiverende Clostridium difficile-geassocieerde diarree (CDAD) met een suspensie van donorfeces.

Opzet

Ongecontroleerd interventioneel onderzoek.

Methode

Patiënten met tenminste twee bewezen recidieven van CDAD werden geïncludeerd in de studie, maar alleen nadat zij eerder adequaat antibiotisch behandeld waren, en tenminste één van de eerdere recidieven met een vancomycineafbouwschema behandeld was. Familieleden of vrijwilligers traden op als donor van de feces. Zij werden allen van tevoren onderzocht op de aanwezigheid van hiv, hepatitis B- en C-virus, en acute cytomegalie- en epstein-barrvirusinfectie. De donorfeces werden onderzocht op de aanwezigheid van C. difficile, Yersinia, Campylobacter, Shigella, Salmonella en parasieten. Voor de infusie met donorfeces werden de patiënten behandeld met vancomycine 500 mg 4 dd gedurende 4 dagen, gevolgd door colonlavage. De suspensie van 150 g donorfeces, opgelost in 300-400 ml NaCl-oplossing, werd via een duodenumsonde in het jejunum of via colonoscopie in het coecum geïnfundeerd.

Resultaten

Er werden 7 CDAD-patiënten geïncludeerd en behandeld, onder wie 2 met de hypervirulente C. difficile-stam PCR-ribotype 027, toxinotype III. Bij 5 patiënten normaliseerde het ontlastingspatroon vrijwel meteen na de behandeling en waren de uitslagen van kweken en toxinetest voor C. difficile bij herhaling negatief. Bij de overige 2 was, na het herhalen van de infusie met feces van een andere donor, de behandeling ook succesvol.

Conclusie

Behandeling met donorfeces lijkt veelbelovend voor patiënten die, ondanks adequate therapie, meerdere recidieven krijgen, en zou in de toekomst van waarde kunnen zijn tijdens (lokale) epidemieën met de PCR-ribotype 027-stam. Een landelijke gerandomiseerde studie (FECAL-trial) is geïnitieerd om de effectiviteit van deze behandeling vast te stellen.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1927-32

Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 35 2008

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1927-32
Vakgebied
Maag-darm-leverziekten
Microbiologie
Auteursinformatie

Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, Meibergdreef 9, 1105 AZ Amsterdam.

Afd. Inwendige Geneeskunde: hr.dr.M.Nieuwdorp (thans: University of California, Department of Cellular and Molecular Medicine, San Diego, VS) en mw.drs.E.van Nood, artsen in opleiding tot internist; hr.prof.dr.P.Speelman, internist.

Afd. Medische Microbiologie: mw.dr.C.E.Visser, arts-medisch microbioloog.

Afd. Maag-, Darm- en Leverziekten, C2-329: hr.prof.J.F.W.M.Bartelsman, maag-darm-leverarts; hr.dr.J.J.Keller, arts in opleiding tot maag-darm-leverarts.

Slotervaartziekenhuis, afd. Maag-, Darm- en Leverziekten, Amsterdam.

Hr.dr.H.A.van Heukelem, maag-darm-leverarts.

Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, afd. Maag-, Darm- en Leverziekten, Amsterdam.

Hr.dr.J.M.Jansen, maag-darm-leverarts.

Leids Universitair Medisch Centrum, afd. Medische Microbiologie, Leiden.

Hr.dr.E.J.Kuijper, arts-microbioloog.

Contact hr.dr.J.J.Keller (j.j.keller@amc.uva.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties