Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Aandacht voor bijwerkingen van benzodiazepinen

Aandacht voor bijwerkingen van benzodiazepinen is belangrijk: een systematisch overzicht

Klinische praktijk
werkgroep Benzodiazepinen – Generieke module ‘Bijwerkingen; preventie, monitoring en behandeling van bijwerkingen bij geneesmiddelen voor psychiatrische aandoeningen’
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161:D1052
Abstract
Abstract
Sluiten
Systematic review of the side effects of benzodiazepines
  • Benzodiazepines are used frequently, despite the risk of severe side effects.
  • The Generic module ‘Side effects; prevention, monitoring and treatment of side effects of drugs for psychiatric disorders’ will be published soon. This contains recommendations for reduction in the risk for falls and fractures, cognitive problems and dependency related to the use of benzodiazepines or Z-drugs (zopiclone, zolpidem).
  • Prescribing physicians and pharmacists are compulsorily required to provide extensive information to patients on the anticipated effects and side effects of benzodiazepines, and on the limited prescription period.
  • A lot of information has become available from systematic literature reviews by the Benzodiazepines working group. Different benzodiazepines present similar risks of falls and fractures; higher doses present a higher risk, and Z-drugs are no safer.
  • In comparison with placebo, benzodiazepines and Z-drugs soon cause cognitive problems, even at low doses and in drugs with a short half-life. There is almost no development of tolerance for these cognitive problems.
  • Tailored patient education letters for ceasing benzodiazepine use are more effective than the standard letters. Different dose-tapering schemes have comparable success rates (on average 50%). Augmentation with cognitive behavioural therapy is effective for dose reduction.
  • It is therefore important to carefully consider the use of benzodiazepines before using them.

Conflict of interest and financial support: the Benzodiazepines working group received a research subsidy from the quality development network of the Dutch Association of Mental Health and Addiction Care (‘Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ’) (number P140019/P140040). Potential conflicts of interests have been reported. ICMJE forms provided by the authors are available online along with the full text of this article.

Rectificatie

Op dit artikel is de volgende verbetering gekomen:

Onder het kopje ‘Vervolg casus’ staat dat voor de patiënt uit de casus de dosering intussen succesvol is verlaagd naar diazepam 10 mg.
Dat is niet correct. Dit moet zijn: oxazepam 10 mg.

Samenvatting

  • Benzodiazepinen worden veel gebruikt ondanks het risico op ernstige bijwerkingen.
  • Binnenkort verschijnt de Generieke module ‘Bijwerkingen; preventie, monitoring en behandeling van bijwerkingen bij geneesmiddelen voor psychiatrische aandoeningen’, waarin aanbevelingen staan over het verminderen van het risico op vallen en botbreuken, cognitieve problemen, en afhankelijkheid van benzodiazepinen of z-medicatie (zopiclon, zolpidem).
  • Voorschrijvend artsen en apothekers zijn verplicht patiënten uitgebreide voorlichting te geven over de te verwachten werking en bijwerkingen en over de beperkte voorschrijfduur.
  • Uit systematische literatuuroverzichten van de werkgroep Benzodiazepinen is veel informatie beschikbaar gekomen. Ten aanzien van vallen en botbreuken geven verschillende benzodiazepinen een vergelijkbaar risico, hogere doseringen hebben een hoger risico en z-medicatie is niet veiliger.
  • Benzodiazepinen en z-medicatie geven vergeleken met placebo al snel cognitieve problemen, ook bij lagere doseringen en bij middelen met een korte halfwaardetijd. Er ontstaat nauwelijks tolerantie voor deze cognitieve problemen.
  • Gepersonaliseerde stopbrieven zijn effectiever dan een standaardvariant. Bij het stoppen van benzodiazepinen lijken verschillende afbouwschema’s even succesvol (met gemiddeld 50%). Aanvulling met cognitieve gedragstherapie is effectief bij dosisreductie.
  • Bij gebruik van benzodiazepinen geldt: bezint eer ge begint.
Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 43 2017

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161:D1052
Vakgebied
Geneesmiddelen
GGZ
Huisartsgeneeskunde
Publieke gezondheidszorg
Auteursinformatie

De leden van de werkgroep, die allen als auteurs van dit artikel dienen te worden beschouwd, worden aan het einde van het artikel genoemd.

Contact dr. A. Seldenrijk (a.seldenrijk@umcgggzingeest.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: de werkgroep Benzodiazepinen ontving een onderzoeksubsidie van Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz (nr. P140019/P140040). Er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Verantwoording

De werkgroep Benzodiazepinen – Generieke module ‘Bijwerkingen; preventie, monitoring en behandeling van bijwerkingen bij geneesmiddelen voor psychiatrische aandoeningen’ bestaat uit: Adrie Seldenrijk, Roeland Vis, Marieke Henstra, Kamini Ho Pian, Daniël van Grootheest, Teie Salomons, Frans Overmeire, Maartje de Boer, Tom Scheers, Roberto Doornebal-Bakker, Eric Ruhé en Christiaan Vinkers.

ICMJE

Auteur Belangenverstrengeling
werkgroep Benzodiazepinen – Generieke module ‘Bijwerkingen; preventie, monitoring en behandeling van bijwerkingen bij geneesmiddelen voor psychiatrische aandoeningen’ Niet beschikbaar
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Met veel belangstelling heb ik het artikel van Seldenrijke et al. gelezen, waaruit maar weer blijkt dat benzodiazepinen niet zo onschuldig zijn als het lijkt en dat het motiveren tot stoppen middels een stopbrief effectief is. Wij hebben in een Nederlandse situatie onderzocht wat de resultaten zijn 33 maanden na het versturen van de stopbrief. Het bleek dat 23% van de mensen die een stopbrief had ontvangen (n=379) na 3 jaar nog steeds was gestopt. Het succes van deze "stopactie" wordt toegeschreven aan de goed samenwerking tussen de huisarts en de apotheker. Onderandere de afspraken die gemaakt zijn rondom het herhalen van benzodiazepinen en de spiegelinformatie die de apotheker kon verstrekken kunnen hebben bijgedragen aan het succes. Zie voor meer informatie: https://www.pw.nl/archief/wp/pw-wetenschappelijk-platform-jaargang-3-nu…