Huisarts onderbreekt patiënt voor beter begrip

Huisartsen en patiënten onderbreken elkaar gemiddeld 29 keer in een consult van 15 minuten. Dat hoeft niet storend te zijn. De meeste van die onderbrekingen (83%) zijn zelfs ondersteunend in het gesprek, berekenden taalwetenschapper Ilona Plug (Radboud Universiteit) en collega’s (Ann Fam Med. 2022;20:423-9).

Voor een eerdere studie waren 393 huisartsconsulten gefilmd. Van deze opnames gebruikten Plug en collega’s er 84. Ze selecteerden ze bewust zo dat er voldoende variatie was in mannelijke en vrouwelijke artsen en patiënten, verschillende leeftijden, eerste consulten of vervolgconsulten en verklaarde en onverklaarde klachten.

Van alle onderbrekingen – een moment waarop huisarts en patiënt tegelijkertijd praatten – bepaalden twee onderzoekers onafhankelijk van elkaar of dit een steunende of storende onderbreking was, waarbij storend werd gedefinieerd als een interruptie die het verloop van de interactie verstoort.

Patiënten onderbraken de huisarts meer dan andersom. Ook waren onderbrekingen door patiënten relatief vaker storend dan onderbrekingen door huisartsen (OR 3,17; 95%-BI: 1,83-5,50). De meeste onderbrekingen, of het nou was door arts of patiënt, ondersteunden het gesprek echter. Het ging dan bijvoorbeeld om het vragen of geven van verduidelijking of het tonen van begrip. Hoe ouder de patiënt, hoe vaker de huisarts hem of haar op een storende manier onderbrak, bijvoorbeeld door van onderwerp te veranderen of het gesprek naar zich toe te trekken.

Tijdens de klachtenpresentatie lieten de huisartsen de patiënten aan het woord. Als de huisarts de patiënt in deze fase van het gesprek onderbrak, dan was dat bij 95% van de vrouwelijke en 89% van de mannelijke huisartsen ondersteunend. In de gespreksfase waarin de diagnose en het behandelplan besproken werden, waren respectievelijk 86 en 82% van de onderbrekingen door huisartsen ondersteunend.

De onderzoekers ontkrachten hiermee het idee dat een huisarts die patiënten onderbreekt het gesprek verstoort. De meeste onderbrekingen droegen bij aan een goede samenwerking tussen arts en patiënt en daarmee aan de kwaliteit van zorg. Of dit ook geldt voor huisartsen die niet gefilmd worden, blijft vooralsnog ongewis.