Praktijkvariatie in voorschrijven nieuwe insulines

Ongeveer een kwart van de mensen met diabetes type 2 kreeg in 2018 tegen het advies van de richtlijn in een nieuwe insulinesoort voorgeschreven. Dat blijkt uit een retrospectief cohortonderzoek van Marloes Dankers van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik en collega’s (Br J Gen Pract. 2022;72:e430-6). Ook vonden ze aanzienlijke verschillen in voorschrijfgedrag tussen huisartsenpraktijken.

Nieuwe geneesmiddelen zijn doorgaans prijzig en het is dan ook nog maar de vraag of de baten ervan opwegen tegen de risico’s. Ze worden dan ook vaak nog niet in richtlijnen opgenomen, zeker niet als er goede alternatieven voor zijn. In lijn daarmee beveelt de NHG-standaard ‘Diabetes mellitus type 2’ het gebruik van nieuwe insulines zoals glargine 300 E/ml en degludec niet aan en het gebruik van NPH-insuline wél.

Dankers en collega’s onderzochten de praktijkvariatie in het voorschrijven van nieuwe insulines in de eerste lijn, 3-5 jaar na introductie. Uit de gegevens van de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn includeerden ze mensen ≥ 40 jaar die in 2018 een of meer voorschriften middellang- of langwerkende insuline hadden en een ander bloedglucoseverlagend middel gebruikten. Dat waren 7757 patiënten bij 282 huisartsenpraktijken.

Van hen hadden er 1159 (14,9%) het jaar ervoor nog geen insulinevoorschrift. Mediaan kreeg 21,2% van de patiënten (interkwartielafstand: 12,5-36,4) een voorschrift voor insuline glargine 300 E/ml of insuline degludec. De middelen werden minder vaak voorgeschreven aan vrouwelijke patiënten (oddsratio (OR): 0,77; 95%-BI: 0,69-0,87) en oudere patiënten (OR ≥ 86 jaar vs. 40-55 jaar: 0,22; 95%-BI: 0,15-0,34), en juist vaker aan patiënten met voorschriften voor andere nieuwere gloedglucoseverlagende middelen (OR: 3,10; 95%-BI: 2,63-3,66).

De praktijkvariatie was aanzienlijk en bleef grotendeels in stand na correctie voor patiënt- en praktijkkenmerken. Dat biedt ruimte voor verbetering, menen de onderzoekers.