Mediterraan dieet gezonder dan gedacht – voor wie het volhoudt

Het beschermende effect van een mediterraan dieet op hart- en vaatziekten is sterker en kan preciezer worden geschat bij herhaalde metingen in hetzelfde cohort. Dat blijkt uit analyse van gegevens uit de Doetinchem-studie, waarin Marieke Hoevenaar-Blom et al. over een periode van 10 jaar van een kleine 8000 deelnemers 3 maal de eetgewoonten in kaart brachten en relateerden aan het risico op hart- en vaatziekten (Eur J Nutr. 2013; epub 26 november).

De onderzoekers van het RIVM en Wageningen University wijzen erop dat veel studies naar gezondheidseffecten van voeding alleen de baseline-meting gebruiken. In de loop der tijd kunnen echter zowel eetgewoonten als potentiële confounders zoals rookgedrag veranderen. In de Doetinchem-studie is tussen 1993 en 2007 3 maal op dezelfde wijze het voedingspatroon vastgesteld bij ruim 3400 personen. Het mediterrane gehalte van hun voeding werd bepaald aan de hand van de ‘Mediterranean Diet Score’ (MDS). Met name groenten en fruit, vis, olijfolie, wijn, volkorenproducten en noten bepalen dit dieet.

Een hoge (5,5-9) MDS-score bij aanvang hing samen met een 23% lager risico op hart- en vaatziekten. Dit verschil was echter niet statistisch significant (hazardratio (HR): 0,77; 95%-BI: 0,53-1,11). Wordt echter het gemiddelde van 3 meetmomenten gebruikt, dan daalt de hazardratio verder en wordt de risicoreductie statistisch significant (HR: 0,65; 95%-BI: 0,43-0,97). Dat wil zeggen een daling van 35% van de kans op hart- en vaatziekten. Volgens de onderzoekers betekent dit dat het gunstige effect van een mediterraan dieet in de meeste studies wordt onderschat.

Overigens moet worden aangetekend dat het absolute risico vrij laag was: van de 3400 deelnemers kregen er tijdens 10 jaar follow-up 200 (6%) een hart- of herseninfarct, waarvan 38 (1%) fataal. Dat betekent dat ongeveer 50 mensen een mediterraan dieet moeten volgen om in 10 jaar bij 1 persoon een cardiovasculair event te voorkomen.