Artseneed

‘Ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving en zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen.’ Komt deze zin je bekend voor? Deze zin komt uit onze artseneed. Liever onthouden we de ‘gij zult niet schaden’ en de ‘ik houd geheim wat mij is toevertrouwd’. Die zijn wat heroïscher en haalbaar in de beslotenheid van onze ivoren toren, de spreekkamer. In die spreekkamer wringen deze zinnen van de artseneed. Wij, dokters, zijn graag de helden van de individuele patiënt. Maar bedenk eens dat voor elke patiënt tegenover je er even zoveel zijn met dezelfde – of zelfs een ernstigere – hulpvraag die je niet ziet. De verantwoordelijkheid voor de toegankelijkheid van de zorg ligt mede bij ons, hoe ongemakkelijk dat ook lijkt.

Hoe kun je dan bijdragen aan die maatschappelijke verantwoordelijkheid? De externe factoren die bijdragen aan de gebrekkige toegang zijn niet door een individuele huisarts op te lossen. Het personeelstekort, de huisvestingsproblemen en de overmaat aan bureaucratische verantwoording zijn forse obstakels Overconsumptie van zorg en overdiagnostiek onder druk van eisende patiënten zal ook met patiëntvertegenwoordigers moeten worden besproken.

‘Hoe stevig staan we daar pal voor?’

Maar er zijn ook interne factoren – daar moeten we zelf mee aan de slag. De illusie van het maakbare leven houden we zelf ook in stand en kunnen makkelijk leiden tot een teveel aan zorg. Onze kernwaarden als huisarts zijn medisch-generalistisch, continue, persoonsgericht en gezamenlijk. Hoe stevig staan we daar pal voor? Angst voor een te grote verantwoordelijkheid en ruimte om je eigen leven beheersbaar te organiseren zijn belangrijke drijfveren om in de beginnende fase van je carrière te kiezen voor een flexibele invulling van het huisartsenvak.

Met begrip hiervoor zullen we toch opnieuw met elkaar moeten bepalen hoe de kernwaarden leidend zijn, om de vaste huisarts in de wijken opnieuw te waarderen. We zijn zelf aan zet om de norm te stellen: hoe vinden we dat het huisartsenvak moet worden ingevuld, door alle generaties heen? Niet met een halfbakken compromis en zeker niet door het vercommercialiseren van de huisartsenzorg. Maar het verkopen van praktijken aan private partijen kan alleen laakbaar zijn als er een fatsoenlijk alternatief is. Het waarnemerschap onaantrekkelijker maken kan alleen als er een oplossing komt voor de ervaren dilemma’s van de jonge collega’s.

De samenleving verdient een sterke, generalistische, publiek-verankerde, huisartsenzorg. Dit betekent dat we onze eigen schaarste moeten organiseren met behoud van de kernwaarden. Hoe we dat doen is aan ons, dat we het doen mag de samenleving van ons eisen. Beloofd is beloofd.