Onverklaarde onvruchtbaarheid

In en fraai overzichtsartikel beschrijven Pepperell en McBain de huidige stand van zaken bij onverklaarde onvruchtbaarheid.1 De diagnose mag alleen gesteld worden als vaststaat dat de vrouw regelmatig ovuleert, dat de tubae normaal zijn, dat er geen peritubaire adhesies bestaan, dat geen endometriose of myomen aanwezig zijn en dat de seksuele partner normaal semen produceert. Samenleving moet regelmatig plaatsvinden, speciaal rondom het ovulatietijdstip en de onvruchtbaarheid moet ten minste 2 jaar bestaan. Zo heeft een 20-jarige vrouw na één jaar infertiliteit een kans van 76 om het volgende jaar zwanger te worden. Bij een 30-jarige vrouw is dit percentage 57 en bij iemand van 40 jaar is dit gedaald tot 40. Dit leeftijdseffect heeft te maken met een afnemende coïtusfrequentie, anovulatoire cycli en niet volwaardige oöcyten. Het operatief opheffen van een retroflexie is obsoleet. Behandeling met bromocriptine bij een normaal prolactinegehalte lijkt zinloos. Ook het geven van clomifeen bij een ovulatoire cyclus of antibiotica bij cervicale fluor heeft volgens de auteurs weinig zin. Het is zeker dat clomifeen het gehalte aan oestrogenen verhoogt, maar ook dat het een nadelige invloed heeft op de doorgankelijkheid van het cervixslijm. Het ‘luteinized unruptured follicle’ (LUF)-syndroom, een te korte luteale fase, antilichamen tegen spermatozoa, auto-antilichamen tegen de cellen van de zona pellucida van de oöcyten, occulte spontane abortussen en zeker immunologische factoren spelen een rol bij echtparen met een onbegrepen infertiliteit, maar behandeling van deze stoornissen is dikwijls niet doeltreffend. Er gaan steeds meer stemmen op om echtparen met een onbegrepen onvruchtbaarheid voor in vitro-fertilisatie in aanmerking te laten komen.

De auteurs menen dat zolang het percentage zwangerschappen door een afwachtende houding aan te nemen groter is dan het succespercentage van in vitro-fertilisatie (in Melbourne worden op het ogenblik de beste resultaten bereikt: 20 per cyclus) deze ingrijpende procedure achterwege moet blijven, tenzij de infertiliteit zeer lang bestaat.