Leverpatiënten: stop met roken!

Dat overmatig alcoholgebruik de lever schaadt, is bekend, maar hoe staat het met roken? Wang et al. hebben dit bij 6095 personen van 35 jaar en ouder onderzocht.1 Hepatitis-C-virus(HCV)- en hepatitis-B-antigeen(HbsAg)-seropositiviteit werden bij 17 en 13 van de door hen onderzochte personen gevonden. Bij anti-HCV-positieve personen waren het roken van sigaretten en frequent alcoholgebruik, zowel afzonderlijk als in combinatie, positief gecorreleerd met verhoogde alanineaminotransferase(ALT)-waarden. Dit was niet het geval bij HbsAg-positieve personen. Bij 24,8 van de anti-HCV-positieve personen die niet rookten en geen alcohol gebruikten, was de serum-ALT-activiteit verhoogd (> 40 U/l). Dit percentage liep op tot 44,4 bij personen die frequent alcohol gebruikten zonder te roken, tot 50 bij een sigarettenconsumptie van meer dan een pakje per dag zonder alcoholgebruik en tot 70 bij personen die zowel rookten als dronken.

Deze studie roept enkele vragen op. Waarom zou deze relatie wel opgaan voor anti-HCV- en niet voor HbsAg-positieve personen? Mogelijk heeft dit iets met ontstekingsactiviteit te maken. De HBV-besmette personen in deze Taiwan-studie waren vooral dragers van het virus, terwijl met HCV besmette personen vaker een chronische hepatitis hebben (30 van de anti-HCV-positieve personen had een verhoogde ALT-activiteit, tegen 11 van de HbsAg-positieve personen). Dus mogelijk spelen alcohol en roken vooral een rol als er een hogere basale ontstekingsactiviteit bestaat. De correlatie tussen roken en leverschade bij hepatitis C is niet geheel nieuw. Al eerder werd een correlatie tussen roken en de ernst van leverfibrose bij hepatitis-C-patiënten beschreven.2

Deze gegevens zijn om verschillende redenen van belang. Het is bekend dat roken ontstekingsprocessen kan activeren, bijvoorbeeld bij patiënten met chronische bronchitis of de ziekte van Crohn. Sigarettenrook zou dus stoffen kunnen bevatten die van invloed zijn op ontstekingsprocessen. Ook voor antivirale therapie zouden deze gegevens van belang kunnen zijn: deze therapie is namelijk duur en slechts beperkt effectief, zodat de vraag interessant is of het effect van de therapie hoger is bij patiënten die niet roken of het roken staken.