Een specifieke vorm van obesitas veroorzaakt door een mutatie in de adipocytendifferentiatieregulator PPAR[gamma]2

Genetische factoren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van obesitas. Het is niet precies bekend welke genen bij dit proces betrokken zijn, maar een belangrijke rol is mogelijk weggelegd voor het gen van de transcriptiefactor ‘peroxisome-proliferator-activated receptor gamma 2’ (PPAR?2), een regulator van de adipocytendifferentiatie.

Ristow et al. bestudeerden de samenhang tussen mutaties van het PPAR?2-gen en de aanwezigheid van obesitas bij 358 Duitse proefpersonen, van wie 237 een normaal gewicht en 121 overgewicht (een Quetelet-index groter dan 29 kg/m²) hadden. Bij 4 van de 121 proefpersonen met obesitas en bij geen van de proefpersonen met een normaal lichaamsgewicht werd een mutatie van PPAR?2 aangetroffen. De fysiologische relevantie van deze mutatie werd vervolgens aangetoond in een in-vitromodel: overexpressie van het mutante gen in fibroblasten van muizen veroorzaakte intracellulaire accumulatie van triglyceriden en een versnelde differentiatie tot adipocyten. Binnen de groep proefpersonen was het verband van deze mutatie met obesitas statistisch significant (p = 0,01).

Proefpersonen met obesitas die deze mutatie hadden, hadden een hogere Quetelet-index dan proefpersonen met obesitas zonder de mutatie. Daarnaast was de gemiddelde nuchtere serumconcentratie insuline lager bij de eerste groep (met obesitas en de mutatie) dan bij de proefpersonen met obesitas zonder de mutatie, hetgeen een geringere mate van insulineresistentie suggereert. Er was geen associatie tussen de PPAR?2-mutatie en diabetes mellitus type II. Hierbij moet echter worden opgemerkt dat een groot deel van zowel de proefpersonen met als degenen zonder obesitas diabetes mellitus type II had, aangezien de groep aanvankelijk werd geselecteerd voor onderzoek naar de genetica van diabetes mellitus type II.

De auteurs concluderen dat de aangetroffen mutatie in het PPAR?2-gen een specifieke subklasse van obesitas karakteriseert, die gepaard gaat met extreem overgewicht en een relatief geringe mate van insulineresistentie. Gezien het kleine aantal gevonden mutaties en de toegepaste selectie van proefpersonen moet deze conclusie echter met enige terughoudendheid worden bekeken.