Doeltreffende opsporing van osteoporose in de Fractuur- en osteoporosepolikliniek in Groningen; analyse na de eerste 100 patiënten

To analyse the results from a fracture and osteoporosis (FO) outpatient clinic in order to achieve efficient case-finding for osteoporosis in patients of 50 years and older with a fracture due to low-energy trauma.

Design

Descriptive.

Method

Following the publication of new professional guidelines for case-finding and treatment of osteoporosis, an FO outpatient clinic was opened at the University Hospital of Groningen, the Netherlands, to which patients of 50 years and older with a fracture due to low-energy trauma could be referred for further diagnosis and treatment after initial treatment for trauma. Bone-mineral density of the lumbar spine, hip and distal radius was assessed with dual-energy X-ray absorptiometry (DEXA). Patients with manifest osteoporosis, defined as having a fracture and a T-score ≤ –2 SD at one of the measured sites, were put on medication. The results from the first 100 patients were analysed.

Results

In the first five months 74 (116/156) of the patients were seen in the FO clinic. In January 2004 the first 100 patients completed the diagnostic process. A total of 67 patients had manifest osteoporosis, 20 osteopenia and 13 had normal bone density. Furthermore, 48 of the patients between 50 and 60 years old had manifest osteoporosis. Unrecognised vertebral fractures were found in 21 patients. Forty-three percent of patients with manifest osteoporosis had low 25-OH-vitamine D levels (< 30 nmol/l). Eleven patients were sent to the Department of Internal Medicine on indication of secondary osteoporosis.

Conclusion

The FO outpatient clinic proved to be effective and useful for identifying and treating a population at risk of osteoporosis.

Samenvatting

Doel

Beoordeling van de opsporing van osteoporose bij patiënten van 50 jaar en ouder met een fractuur ten gevolge van een laagenergetisch ongeval door een fractuur- en osteoporose(FO)-polikliniek.

Opzet

Descriptief.

Methode

Mede naar aanleiding van de herziene CBO-richtlijn over osteoporose 2002 werd een FO-polikliniek in het Academisch Ziekenhuis Groningen geopend. Patiënten van 50 jaar en ouder die zich op de Centrale Spoedopvang (afdeling Eerste Hulp) meldden met een fractuur ten gevolge van een laagenergetisch ongeval werd, na initiële traumatologische behandeling, een verder diagnostisch en therapeutisch traject aangeboden via deze speciale polikliniek. Met ‘dual-energy X-ray’-absorptiometrie (DEXA) werd de botmineraaldichtheid gemeten ter hoogte van de lumbale wervelkolom, heup en distale radius. Patiënten met manifeste osteoporose, gedefinieerd als een fractuur en een T-score ≤ –2 SD, kregen medicatie. De resultaten bij de eerste 100 patiënten werden geanalyseerd.

Resultaten

In de eerste vijf maanden werd 74 (116/156) van de patiënten daadwerkelijk doorgestuurd naar de FO-polikliniek. Half januari 2004 was het diagnostische traject bij de eerste 100 patiënten afgerond: 67 van dezen hadden manifeste osteoporose, 20 osteopenie en bij 13 werd een niet-afwijkende botdichtheid geconstateerd. Daarnaast had 48 van de patiënten tussen de 50 en 60 jaar manifeste osteoporose. Bij 21 patiënten werd een nog niet eerder geconstateerde osteoporotische inzakkingsfractuur van een wervel gevonden. Een lage 25-OH-vitamine-D-spiegel (< 30 nmol/l) kwam voor bij 43 van de manifest osteoporotische patiënten. Er werden 11 patiënten naar de polikliniek Interne Geneeskunde verwezen vanwege aanwijzingen voor secundaire osteoporose.