De invloed van orale anticonceptie op de maatschappij

- Oral contraception was introduced 40 years ago. In the Netherlands ‘the pill’ was more widely accepted than in most other countries. Oral contraception turned family planning into a medical responsibility, which made it respectable. It also separated sexuality from reproduction, which had rather far-reaching consequences for sexual behaviour and experience, as well as for sexual morality. The most important immediate impact of the pill was a sudden acceleration of the downward trend of the birth rate, and a substantial reduction in the number of unwanted pregnancies and so-called forced marriages. Its impact on world population growth has been less marked, mainly because of its costs, as on a global level sterilization and intrauterine devices are more inportant methods of contraception. The number of abortions in the Netherlands (5-6.5/1000 fertile women/year) has not decreased, but the current possibilities for family planning have led to a change in motivation from ‘utterly unwanted pregnancy’ to ‘unintended pregnancy’.

Samenvatting

Orale anticonceptie werd 40 jaar geleden geïntroduceerd. In Nederland werd ‘de pil’ veel voortvarender in de maatschappij opgenomen dan in de meeste andere landen. De pil zorgde ervoor dat geboorteregeling werd gemedicaliseerd, waardoor deze respectabel werd. Ook maakte deze nieuwe methode het mogelijk om seksualiteit te scheiden van voortplanting, hetgeen vergaande implicaties heeft gehad voor het seksuele gedrag, de beleving ervan en de moraal op dit gebied. De directe effecten zijn vooral geweest een versnelling in de daling van het geboortecijfer en een radicale reductie van het aantal ongewenste zwangerschappen en gedwongen huwelijken. De invloed van de (dure) pil op het tempo van de groei van de wereldbevolking is minder groot geweest, vooral doordat op wereldniveau sterilisatie en toepassing van een spiraaltje belangrijker vormen van anticonceptie zijn. Het aantal abortussen (5-6,5/1000 vruchtbare vrouwen/jaar) is door de pil niet gedaald, maar door de huidige mogelijkheden de procreatie te plannen is de motivatie voor abortus verschoven van ‘volstrekt ongewenste zwangerschap’ naar ‘onbedoelde zwangerschap’.

Artikelinformatie

Aanvaard op

6 september 1999

11 februari 2000

In print verschenen in

week 6 2000

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2000;144:283-6

Auteursinformatie

Contact Dr.E.Ketting, socioloog, coördinator Family Planning, Sexual and Reproductive Health, Netherlands School of Public Health, Regentesselaan 1, 3708 BM Zeist (e.ketting@tip.nl)