Bempedoïnezuur kan alternatief zijn voor statine

Bij patiënten die statines niet verdragen vanwege bijwerkingen, leidt bempedoïnezuur tot een lager risico op majeure cardiovasculaire gebeurtenissen. Dat is de conclusie van een grote internationale trial die recent is verschenen in The New England Journal of Medicine (2023; online 13 april).

Voor zowel primaire als secundaire preventie van hart- en vaatziekten is een statine de eerste keus. Een aanzienlijk deel van de patiënten heeft daarvan echter musculoskeletale bijwerkingen als spierpijn en -kramp. Als alternatief kan bempedoïnezuur overwogen worden, een nieuw middel dat het enzym ATP-citraatlyase remt. Daardoor wordt de omzetting van citraat naar cholesterol geremd. Tot voor kort was niet bekend wat het effect van bempedoïnezuur op harde cardiovasculaire uitkomsten is.

Om dit uit te zoeken, includeerden onderzoekers in deze multicentrische RCT patiënten met hart- en vaatziekten – of een verhoogd risico hierop, door bijvoorbeeld hypertensie of diabetes – die een statine moesten staken of de dosering niet tot het gewenste niveau konden verhogen vanwege onacceptabele bijwerkingen. De patiënten werden dubbelblind gerandomiseerd naar bempedoïnezuur 180 mg per dag oraal of placebo. De primaire uitkomstmaat was een combinatie van cardiovasculaire sterfte, niet-fataal myocardinfarct, niet-fatale beroerte en coronaire revascularisatie. Daarnaast keken de onderzoekers naar het optreden van bijwerkingen in beide groepen.

De onderzoekers includeerden in totaal 13.790 patiënten (gemiddelde leeftijd: 66 jaar; 52% man; 92% wit). De mediane follow-up was 41 maanden. Ten opzichte van de uitgangswaarde (3,59 mmol/l) was het gemiddelde LDL-gehalte na 6 maanden 21% lager in de interventiegroep in vergelijking met de placebogroep (2,77 mmol/l vs. 3,52 mmol/l). Daarnaast was het aantal cardiovasculaire gebeurtenissen significant lager in de interventiegroep dan in de placebogroep (11,7% vs. 13,3%; hazardratio: 0,87; 95%-BI: 0,79-0,96). Vergelijkbare gunstige resultaten werden gevonden in subgroepen die een statine in een lage dosis (22,7%) of ezetimibe (11,5%) gebruikten. De incidentie van jicht (3,1% vs. 2,1%) en galsteenlijden (2,2% vs. 1,2%) was in de interventiegroep hoger dan in de controlegroep.

De auteurs concluderen dat bempedoïnezuur een geschikt alternatief is voor primaire en secundaire preventie van hart- en vaatziekten bij patiënten die een statine niet kunnen verdragen.