Met betere palliatieve zorg minder agressieve behandeling, maar langere overleving bij gemetastaseerd longcarcinoom

Waarom dit onderzoek?

Gemetastaseerd niet-kleincellig longcarcinoom heeft een slechte prognose. Een gericht palliatief team wordt vaak pas laat in het traject ingezet. Mogelijk zou eerdere gestructureerde begeleiding kunnen leiden tot een betere kwaliteit van leven en minder agressieve behandeling in de laatste fase voor het overlijden.

Onderzoeksvraag

Leidt vroege inzet van een palliatief team tot verbetering van de kwaliteit van leven en tot minder agressieve behandeling bij patiënten met gemetastaseerd niet-kleincellig longcarcinoom?

Hoe werd dit onderzocht?

In een niet-geblindeerde gerandomiseerde studie van 151 Amerikaanse patiënten, waarbij in beide onderzoeksarmen de gebruikelijke oncologische zorg gegeven werd. In de interventiearm volgde direct verwijzing naar het palliatief team waarna er minstens elke 6 weken contact was. Hierbij werden vooraf gedefinieerde richtlijnen gebruikt, met aandacht voor onder andere lichamelijke en psychosociale klachten, behandeldoelen, beslissingen over behandeling en coördinatie van zorg. In de controlearm werd alleen naar het palliatieve team verwezen op indicatie.1

Belangrijkste resultaten

In de interventiegroep werd een significante verbetering van de kwaliteit van leven gezien. Patiënten kregen minder vaak chemotherapie in de laatste levensmaand en bezochten minder vaak de spoedeisende hulp. Onverwacht bleek een overlevingsvoordeel voor de interventiegroep met een mediane overleving van 11,6 maanden versus 8,9 maanden in de controlegroep.

Consequenties voor de praktijk

Opvallend is dat in deze moeilijke patiëntengroep niet alleen de kwaliteit van leven verbeterde, maar dat dit gepaard ging met minder agressieve zorg en zelfs een mogelijke levensverlenging. De amplitude van dit overlevingsvoordeel is vergelijkbaar met sommige vormen van palliatieve chemotherapie. Voor de behandeling van oncologische patiënten met zo’n slechte prognose lijkt snelle verwijzing naar gestructureerde palliatieve begeleiding effectief. Uiteraard is de situatie in Nederland betreffende palliatieve zorg, vooral wat betreft de rol van de huisarts, niet geheel vergelijkbaar met Amerika.