Sinds ik ben begonnen met werken als arts is me opgevallen dat artsen onderling een eigen taaltje hebben ontwikkeld. Er wordt met elkaar gepraat met eindeloos jargon en op een oubollige en soms iets hautaine manier. De manier waarop ikzelf en mijn jonge en hippe collega’s brieven schrijven strookt totaal niet met de manier waarop we met elkaar communiceren.
‘p 5jr VG BHR obv HSMA wv opname PICU met V i.v.’
Eén van de dingen waar ik moeite mee heb is het afkorten van woorden die iedereen dan als vanzelfsprekend zou moeten begrijpen. Als ik lees: ‘p 5jr VG BHR obv HSMA wv opname PICU met V i.v.’ zou ik blijkbaar meteen moeten denken: aha, een 5 jarige patiënt met in de voorgeschiedenis een intensive care opname door bronchiale hyperreactiviteit (mooi jargon overigens) die uitgelokt was door een huisstofmijt allergie waarvoor hij salbutamol via het infuus moest krijgen. Maar ook afkortingen zoals PM, ik denk dat er weinig mensen zijn die precies weten wat het betekent, namelijk pro memori (ter herinnering). Het woord ‘cave’ is dan wel geen afkorting, maar ook een woord waarvan weinigen eigenlijk weten wat het betekent en waarom we het gebruiken.
Daarnaast worden er ook woorden gebruikt die in dagelijkse gesprekken sinds de helft van de vorige eeuw niet meer gebruikt worden. Ik ken niemand die in gesprek op het terras woorden zoals ‘behoudens’, ‘ofschoon’, ‘derhalve’, ‘gaarne’ of ‘per abuis’ gebruikt. Iemand die in het aanspreken van andere anios consequent de ander ‘collega zus en zo’ noemt wordt over het algemeen voor gek verklaard.
En toch is dit de manier waarop we communiceren naar huisartsen en andere specialisten. Het gekke is dat ik er zelf net zo hard aan mee doe. In de drukte van de dag merk ik dat veel van mijn administratieve taken deels op de automatische piloot gaan. Ik ben ook opgeleid met het aparte taaltje van de geneeskunde, heb honderden brieven gelezen met hetzelfde ouderwetse taalgebruik en betrap mezelf erop dat ik statussen van coassistenten aanvul met hetzelfde taalgebruik. Voor communicatie richting patiënten zijn er ontzettend veel campagnes opgetuigd om de zorg meer inzichtelijk en begrijpelijk te maken. Initiatieven zoals “de Hulpdokter” met prachtige posters, maar ook het gebruik van sneltoetsen die afkortingen automatisch aanvullen tot volledige woorden. Het lijkt mij niet minder logisch dat we dezelfde beleefdheid toepassen in de communicatie richting onze collega’s.
Guus Brand is anios kindergeneeskunde in het Gelre Ziekenhuis Apeldoorn en schrijft columns over wat hem opvalt aan de dagelijkse medische praktijk.