Humalog, Fiasp, Humuline, Ryzodeg, Lantus, Abasaglar, Toujeo en Tresiba. Als ik je zou vertellen dat dit namen zijn voor reisbureaus, zou je me misschien wel geloven. Aan de andere kant zou je me misschien ook wel geloven als ik zou zeggen dat het farmaceutische bedrijfsnamen zijn. Dat zijn het ook niet: het zijn allemaal merknamen voor insuline. Merknamen die totaal niks zeggen over de stofnaam, de ziekte die het behandelt of de werkingsduur. Er zijn ook namen zoals Insuman Rapid, een naam die wat meer vertelt over wat het is en hoe lang het werkt, maar dit is in de insulinewereld een uitzondering en geen regel.
‘Als ik je zou vertellen dat dit namen voor reisbureaus zijn, zou je me misschien wel geloven’
Helaas blijft het ook niet bij insuline. Ook andere middelen hebben verschillende namen, die per merk ook weer verschillen. Merknamen, of specialité-namen, maken het voor patiënten sowieso niet makkelijk. De werkzame stof wordt vaak klein onder de in koeienletters geprinte merknaam weergegeven waardoor het voor patiënten verwarrend wordt: wat gebruiken ze nou precies? Aurobindo, Mylan, Aleve… Allemaal namen voor hetzelfde geneesmiddel: naproxen. En dan maakt het voor deze pijnstiller niks uit welk merk patiënten krijgen, maar bij carbamazepine, tacrolimus en digoxine kan het dan wel weer belangrijk zijn om een specialité te krijgen. Ik kan me alleen maar voorstellen hoe ingewikkeld dit voor patiënten is. Medicatie maken en verkopen is een businessmodel geworden en door het preferentiebeleid raken we steeds verder verstrikt in het web van generieke middelen – een merkloze kopie van het originele medicijn, met dezelfde actieve stof – en specialités. En de patiënt is de dupe.
Een voorbeeld. Een patiënte krijgt al jaren 20 mg furosemide, onder merknaam Lasix van farmaceut Medcor, maar krijgt meer vocht achter de longen. Hierop hoogt de arts de furosemide op naar 80 mg, twee pillen van 40 mg. Als deze mevrouw zich meldt bij de apotheek krijgt ze ineens furosemide van de firma Sandoz. Deze firma heeft handig genoeg de stofnaam als merknaam gekozen. Mevrouw kan deze verandering nog wel begrijpen, want er is iets veranderd in de medicatie. Zodra mevrouw weer terug wordt gezet op haar onderhoudsdosering blijft ze de Furosemide Sandoz krijgen, maar wel andere pillen van 20 mg. Ook voelt ze zich niet helemaal lekker, dus wil ze graag weer terug naar de Lasix; die pillen werkten volgens haar beter. De apotheker is vervolgens waardevolle tijd kwijt aan het uitleggen van het preferentiebeleid van de Nederlandse overheid waardoor de wachttijd oploopt en de mensen in de rij die clopidogrel krijgen als generiek product in plaats van Plavix nog minder zin in de uitleg hebben. Het zou allemaal wat makkelijker zijn als we met elkaar zouden afspreken dat langwerkende insuline gewoon langwerkende insuline zou heten in plaats van Lantus.
Guus Brand is geneeskundestudent bij het Radboudumc en loopt op dit moment zijn coschappen.