Als beginnend anios wordt er van je verwacht dat je niet alleen acuut adequaat kan handelen, maar ook dat je daarna meteen weer aanwezig, helder en vriendelijk bent voor de volgende patiënt. Dat is vaak een flinke uitdaging. Op de kinderafdeling krijg je immers regelmatig te maken met ingrijpende situaties: kinderen die op de spoedeisende hulp binnenkomen met een mogelijke kankerdiagnose; suïcidale kinderen die je inmiddels te goed kent omdat ze zo veel zelfmoordpogingen hebben gedaan; pasgeborenen die slecht ter wereld komen met alle complicaties van dien.
'De innerlijke dialoog zou zoals een complicatiebespreking moeten zijn’
Laatst maakte ik zelf een behoorlijk heftige casus mee. Tijdens een avonddienst werd ik gebeld voor een keizersnede. De baby had een slechte start en ik moest direct eerste hulp verlenen. Gelukkig sloeg de interventie aan, maar de kliniek bleef matig waardoor we besloten het kind over te plaatsen. Meteen daarna werd ik naar de spoedeisende hulp geroepen voor een ontroostbaar meisje. De ouders van dit meisje waren – volkomen begrijpelijk – boos en gefrustreerd dat ze zo lang moesten wachten, terwijl ze zich zo’n zorgen maakten. Zelf zat ik nog midden in de nasleep van de eerdere gebeurtenis, half in de dip na de adrenalinerush. En toch werd er opnieuw veel gevraagd: een diagnose stellen, een behandelplan maken, de ouders geruststellen én mijn innerlijke cliniclown inzetten om het kind op haar gemak te krijgen.
Pas toen ik thuis in bed lag had ik tijd en ruimte om alles op een rijtje te zetten. Heb ik alles wel goed gedaan bij deze twee patiënten? Wat voor consequenties heeft mijn handelen bij de baby? Heb ik voldoende naar de bezorgde ouders geluisterd en hun zorgen genoeg geadresseerd? Ik merk dat ervaring hierbij helpt. Het lukt me nu veel beter dan een halfjaar geleden om te relativeren, maar ook om minder hard voor mezelf te zijn. Als beginnend arts is zelfreflectie belangrijk: je zoekt voortdurend naar manieren om je verder te ontwikkelen – dat zijn we onze patiënten ook verschuldigd. Maar even belangrijk is het om niet hard of ongenuanceerd kritisch te worden richting onszelf. Dat zijn we onszelf verschuldigd. De innerlijke dialoog zou moeten lijken op een complicatiebespreking: reflectief, zonder schuld toe te wijzen.
Guus Brand is anios kindergeneeskunde en schrijft columns over hoe het is om beginnend anios te zijn. Dit is zijn laatste column voor de studentenflits, waar hij met veel plezier voor heeft geschreven.