Het is net weekend geweest en deze week begin ik op de zaal. Wat een geluk: er zijn gelijk twee mensen op de afdeling die naar huis kunnen. Ik ben nog steeds aan het afwegen of het minder werk kost om patiënten te ontslaan, met alle bijbehorende logistieke en administratieve rompslomp, of enkele langliggers te hebben en mijn dagen te vullen met familiegesprekken.
Tijdens de medische opleiding hebben we geleerd dat er bij het ontslag ook over nazorg nagedacht moet worden. We moeten niet alleen de logistieke uitdagingen aanpakken, maar ook verzekeren dat de behandeling thuis gewaarborgd is. De verantwoordelijkheid reikt verder dan de voordeur van het ziekenhuis. Als een patiënt oud is en moeite heeft met dagelijkse activiteiten, zorgen we voor thuiszorg. Wanneer een patiënt zo verzwakt is dat ze zonder hulp niet uit bed kan, kan een overplaatsing naar een revalidatiecentrum of verpleeghuis nodig zijn. Maar niemand heeft mij verteld dat het moment van ontslag als jongleren met logistiek en bureaucratie is. Het kan namelijk voorkomen dat sommige patiënten nog enkele weken tot maanden langer op de afdeling moeten blijven, zelfs als ze medisch gezien het ziekenhuis kunnen verlaten. Die uitdaging wordt alleen maar groter door de toenemende vergrijzing en de tekorten in verpleeghuizen.
Een van de patiënten die ik moet ontslaan, is een dakloze man van ongeveer 50 jaar oud. Hij bracht tijdens het ontslaggesprek eerlijk naar voren: ‘Hey doc, ik zal de voorgeschreven medicatie niet kunnen ophalen, omdat ik nergens officieel geregistreerd sta. Maar dat is geen probleem voor mij. Als u zegt dat ik moet gaan, zal ik gaan.’ Hierdoor bevond ik mij in een medische spagaat. Moet ik deze persoon ontslaan, rekening houdend met het risico dat zijn gezondheid gevaar loopt, of moet ik hem in het ziekenhuis houden totdat hij ingeschreven is en toegang heeft tot een opvanghuis?
Als het gaat om oudere patiënten, zijn we vaak in staat om creatieve oplossingen te vinden, zoals een kortdurige opname in een revalidatiecentrum of verpleeghuis, of het opschalen van thuiszorg. Soms kunnen we zelfs een tijdelijke oplossing vinden in een revalidatiecentrum totdat er een plaats beschikbaar is in een verpleeghuis. Maar als het gaat om dakloze patiënten lijkt creatief denken niet meer mogelijk te zijn, en zijn de enige opties opvanghuizen of de straat op. Ik begrijp dat dakloze mensen vaak te maken hebben met complexere problematiek dan oudere patiënten. Ze hebben vaak financiële problemen, staan niet ingeschreven, en kunnen te kampen hebben met verslavingen.
'Soms moeten we lak hebben aan de regels’
Maar dat betekent niet dat we hen moeten afschrijven. Juist bij deze groep moeten we onze creativiteit aanspreken en ze de mogelijkheid bieden om te allen tijde medicatie te kunnen ophalen. Ik wil niet als Tyler Durden van de Fight Club klinken, maar soms moeten we een beetje lak hebben aan de regels. Laat de dakloze hun tweewekelijkse medicatie in het ziekenhuis ophalen waar ze bekend zijn. Schakel tijdens hun ziekenhuisopname een medisch maatschappelijk werker in of stel als ziekenhuis een speciale transferverpleegkundige aan om zulke patiënten te ondersteunen. Het hoeft allemaal niet zo moeilijk. Soms is de meest effectieve oplossing de meest simpele, en laten we eerlijk zijn, dat is precies wat we nodig hebben in onze samenleving: een beetje meer eenvoud.
Ufuk Baldan (25) is geneeskundestudent aan de RUG en is bezig met zijn semi-arts bij de cardio-thoracale chirurgie in het St. Antonius ziekenhuis in Nieuwegein.