Ybo Buruma

Wat wilde je vroeger worden?

‘Ik had geen idee.’

Welke levende arts bewonder je het meest en waarom?

‘Mijn vriendin en al haar onbekende collega’s die voor Artsen zonder Grenzen soms jaren met hart en ziel in het veld werk(t)en onder barre omstandigheden.’

‘Ik geloof in de balance of power’

Wat was de grootste vergissing in je carrière?

‘Elke vergissing leerde me meer dan die me kostte en het ging eigenlijk altijd om verkeerd gekozen nevenwerkzaamheden.’

Wat was de beste stap in je carrière?

‘Dat ik de kans aangreep om te gaan werken voor de Parlementaire Enquêtecommissie Opsporingsmethoden (Van Traa). Daar leerde ik het verschil beseffen tussen het recht in de boeken en het recht in werkelijkheid.’

Wat bracht jou ertoe een artikel bij het NTvG in te dienen?

‘De overeenkomsten die ik zie tussen een deel van de problemen in de zorg en die in de rechtspraak, bij de politie en in het onderwijs. Er worden meer en/of zwaardere problemen aan de professionals toevertrouwd, maar ze moeten zich ook steeds meer verantwoorden, terwijl het idee bestaat dat ze minder worden vertrouwd.’

Wat zou je doen als je een dag de baas was in Nederland?

‘Ervoor zorgen dat na mij nooit meer iemand “de baas in Nederland” kan worden: ik geloof in de balance of power.’

Waar ben of was je het gelukkigst?

‘Onderweg op vakantie… O nee, thuis prutsend aan het boek dat ik schrijf… Of bij de (klein)kinderen… Of in het café… Of…’

Wat is je mooiste publicatie?

‘Wat is een goede rechter? Een mentaliteitsgeschiedenis (1900-2020), mijn (tweede) oratie uit 2016.’

Met welk dilemma worstel je momenteel?

‘Zal het juridisch onaantastbare inzagerecht ertoe leiden dat dokters niet meer durven op te schrijven dat ze aan bepaalde kwalen denken (omdat de patiënt dan nodeloos bang wordt), dat er iets mis gaat in het gezin (omdat de patiënt dan het vertrouwen in hem of haar verliest)?’

Heb je een ‘guilty pleasure’?

‘Het kijken naar en soms kopen van beeldende kunst.’

Waarover kun je je opwinden?

‘Ik kan me echt boos maken over de tegenwerking en zelfs criminalisering van hulpverleners van bijvoorbeeld Seawatch, die drenkelingen in de Middellandse Zee opsporen en redden.’

Wat is jouw motto?

‘Zonder bluf is het leven duf.’

Wat doe je om fit te blijven?

‘Liefde en vriendschap koesteren: zonder gezonde geest geen gezond lichaam.’

Wat zou je willen veranderen in de zorg?

‘De verbrokkeling. Ik zie in het CTG ongelukken door zorgverleners die vertrouwen op informatie die niet klopt of die erop vertrouwen dat iemand anders iets zal doen wat niet gebeurt.’

Krijgen dokters genoeg betaald?

‘Ik weet het niet, maar ik heb de indruk dat de onderlinge verschillen niet altijd rationeel zijn. Zo lijkt mij de betaling van waarnemers in vergelijking met die van degenen van wie de diensten worden waargenomen overmatig.’

Wat zou je geweten willen hebben toen je jong was?

‘Dat je als je jong bent gemakkelijker dingen uit je hoofd leert dan als je ouder bent.’

Wat trek je meestal aan naar je werk?

‘Een tweedelig pak.’

Is de gedachte aan pensioen een droom of een nachtmerrie?

‘Een uitdaging die, als ik me er niet op voorbereid, een nachtmerrie wordt. Maar ik stel dat nog steeds uit.’

Wat doe je met een miljoen?

‘Deels weggeven, deels beleggen voor het nageslacht.’

Welke podcast zouden jouw collega’s echt moeten beluisteren?

‘Beluister ik te weinig om daar iets over te kunnen zeggen.’

Welk filmfragment zou je zeker laten zien als je Zomergast was en waarom?

‘Een stukje uit La Vita è Bella waarbij de vader zijn zoontje laat geloven dat hij meespeelt in een groot spel om de verschrikkelijke werkelijkheid dragelijk te maken.’

Welk boek heb je al minstens een keer herlezen?

‘Leven en lot van V. Grossman: mensen zijn uniek en nooit louter goed of kwaad; het kwaad schuilt in de abstractie, de organisatie. Dat vergeet ik wel eens.’