Profylactische behandeling met valaciclovir voorkomt cytomegalovirusziekte en vermindert het aantal afstotingsreacties na niertransplantatie

Een cytomegalovirus(CMV)-infectie is een veelvoorkomende complicatie na niertransplantatie. Het risico is het grootst bij CMV-seronegatieve ontvangers van een nier van een CMV-seropositieve donor. Een CMV-infectie kan beperkt blijven tot een griepachtig ziektebeeld met leuko- en/of trombopenie, maar vaak ontstaat een ernstig ziektebeeld met orgaanschade (hepatitis, gastro-intestinale ulcera, pneumonitis). Een CMV-infectie verhoogt mogelijk ook het risico op een afstotingsreactie.

Lowance et al. onderzochten of profylactische behandeling met valaciclovir het optreden van CMV-infecties (en afstotingsreacties) na niertransplantatie kan voorkomen.1 Het betrof een placebogecontroleerd, dubbelblind onderzoek, uitgevoerd in 27 centra in Europa en de VS onder patiënten ouder dan 13 jaar die een nier ontvingen van een overleden donor. De CMV-serologie was positief bij de ontvanger, de donor of bij beiden. De patiënten werden gedurende 90 dagen behandeld met valaciclovir 2 g 4 dd p.o. of met placebo. Bij een gestoorde nierfunctie vond dosisaanpassing plaats.

Er werden 208 seronegatieve ontvangers en 408 seropositieve ontvangers gerandomiseerd. In de eerste 6 maanden na transplantatie kreeg slechts 16 van de met valaciclovir behandelde seronegatieve patiënten verschijnselen van een CMV-infectie en 4 tekenen van orgaanschade. De corresponderende cijfers voor de placebogroep waren respectievelijk 45 en 25 (p

Het onderzoek toont aan dat behandeling met valaciclovir met name bij seronegatieve niertransplantatiepatiënten de incidentie van CMV-ziekte en afstotingsreacties sterk doet afnemen. De hoge dosis (de aanbevolen dosis valaciclovir bij herpes-zosterinfecties is 1 g 3 dd) heeft wellicht bijgedragen aan het optreden van de bijwerkingen op het gebied van het centraal zenuwstelsel. Voor de profylaxe van CMV-infecties lijkt ook orale toediening van ganciclovir geschikt. Het belang van profylactische behandeling wordt groter nu de ernst van de CMV-infecties lijkt toe te nemen bij het gebruik van nieuwere immunosuppressieve middelen, zoals mycofenolzuur (Cellcept).