Vaker hartfalen na longontsteking

Volgens Canadese onderzoekers veroorzaakt het doormaken van een longontsteking mogelijk een hoger risico op hartfalen. De 4988 patiënten die een pneumonie hadden gehad, kregen gedurende gemiddeld bijna 10 jaar follow-up 1,61 keer vaker de diagnose ‘hartfalen’ dan gematchte controlepersonen (BMJ. 2017;356:j413).

Uit de prospectief bijgehouden database analyseerden Dean Eurich en collega’s alle patiënten die tussen 2000 en 2002 in een van de ziekenhuizen of spoedeisende hulpposten de diagnose van een ‘gewone’ longontsteking kregen. Voor iedere patiënt selecteerden ze 5 controlepersonen uit dezelfde regio met vergelijkbare demografische en klinische kenmerken.

Van de patiënten die een longontsteking hadden doorgemaakt kreeg 11,9% gedurende de follow-up hartfalen, tegen 7,4% van de controlegroep. Patiënten onder de 65 hadden weliswaar een relatief laag risico van 4,8%, maar hadden daarmee wel een bijna 2 keer hoger risico dan mensen die nooit een pneumonie hadden gehad. Onder mensen boven de 65 was het percentage dat hartfalen kreeg met 24,8% fors hoger, maar in die leeftijdscategorie kreeg ook al 18,9% van de controles die diagnose.

In bredere zin was het krijgen van een pneumonie gerelateerd aan een slechtere prognose. Gedurende de onderzoeksperiode overleed 38,4% van de pneumoniepatiënten, ten opzichte van 23,9% van de verder zo veel mogelijk vergelijkbare controle-individuen. In hoeverre de pneumonie een causale relatie heeft met het optreden van hartfalen is op basis van deze gegevens niet te zeggen, al speculeren de auteurs dat het ontstekingsproces uitgebreide veranderingen in onder andere het immuun- en stollingssysteem zou kunnen veroorzaken. Het is ook mogelijk dat zowel de vatbaarheid voor ontstekingen van de longen als een verhoogd risico op hartfalen secundair zijn aan een andere risicofactor, maar ook dat konden de onderzoekers op basis van de beschikbare gegevens niet uitzoeken. Bij gebrek aan een mechanistische verklaring adviseren ze dus bij iedere patiënt waakzaamheid voor hartfalen in de nasleep van een longontsteking.