Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg.

Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg. 3e, herziene druk. Onder redactie van P.B.Schuil, D.J.A.Bolscher, E.A. Brouwers-de Jong, et al. Van Gorcum, Assen 1996. Deel A: Organisatie. 142 bl., fig., tabellen. ISBN 90-232-3158-9. Prijs: ingen. ƒ 35,-. Deel B: Inhoud. 374 bl., fig., tabellen. ISBN 90-232-3159-7. Prijs: ingen. ƒ  65,-. (Deel A deel B ƒ 100,-.)

Vijf jaar na de vorige druk verschijnt thans de herziene 3e druk. Dit standaardwerk voor de jeugdgezondheidszorg is na 1957, toen het eerste Leerboek voor moederschapszorg en kinderhygiëne van Koppius verscheen, uitgegroeid tot een volwassen, op meerdere disciplines gericht boek. Het verschijnt thans in twee delen, deel A over de organisatie en deel B over de inhoud, aangezien niet alle lezers geïnteresseerd zijn in alle aspecten van de jeugdgezondheidszorg. De nieuwe druk is in feite een nieuw geschreven versie, die een goed en grondig overzicht biedt van het gehele vakgebied. De indeling van Lalonde in vier gezondheidsdeterminanten, te weten het interne milieu, het externe milieu, de leefstijl en het zorgsysteem, is het stramien geworden voor de opbouw van de hoofdstukindeling. Het zelfzorgconcept van Dorothea Orem dient in dit leerboek als basis voor de verpleegkundige zorg.

Uit de inhoud blijkt duidelijk dat de jeugdgezondheidszorg zich nadrukkelijk richt op primaire preventie en vroegtijdige herkenning van ontwikkelingsstoornissen zodat behandeling of begeleiding vroeg kan worden ingezet. Het vaccinatieprogramma komt slechts summier aan de orde, wellicht ter vermijding van doublures met het vorig jaar verschenen standaardwerk hierover van R.Burgmeyer (Van Gorcum, 1995). Een verwijzing hiernaar zou een verbetering kunnen zijn.

Deel A beschrijft de organisatie, het doel en de plaatsbepaling van de jeugdgezondheidszorg. De werkmethoden en de samenwerkingsvormen zowel binnen de zorg als met andere disciplines die zich met kinderen en jongeren bezighouden, worden uitgebreid besproken. Het in dit deel opgenomen hoofdstuk over kwaliteitszorg is nieuw. Het biedt in kort bestek inzicht in de recente ontwikkelingen van het kwaliteitsbeleid.

Deel B volgt de leeftijdsperioden van pre- en perinataal tot de leeftijd van 19 jaar en beschrijft in die verschillende hoofdstukken de normale groei en ontwikkeling, de pathologische ontwikkelingen, de sociale context en zijn consequenties en de preventiemogelijkheden (adviezen, verwijzingen). Een afzonderlijk hoofdstuk is gewijd aan kinderen in bijzondere situaties.

Conclusie: dit leerboek geeft een goed en volledig beeld van het vakgebied, waardoor het onmisbaar is voor eenieder die hierin werkzaam is. Het is doelbewust niet alleen op de medische aspecten gericht en het grotere aandeel van auteurs met verpleegkundige achtergrond geeft meer inhoud aan het multidisciplinaire karakter van het werk. Het kan dan ook van harte worden aanbevolen aan artsen én verpleegkundigen die werken met kinderen en jongeren van 0-19 jaar, zowel in de jeugdgezondheidszorg als in de kindergeneeskunde. Ook voor andere disciplines zoals werkers in de jeugdhulpverlening en het onderwijs biedt dit boek een goed overzicht van de mogelijkheden van de jeugdgezondheidszorg.