Nieuwe inzichten in het ontstaan van atherosclerose

Clinical signs of atherosclerosis, such as heart attack and stroke, are often caused by rupture of the cap of an atherosclerotic plaque, with thrombus formation as a consequence.
The risk of rupture depends on the formation of microvessels (angiogenesis) in the plaque. The fragility of the microvascular endothelium causes hyperpermeability, which leads to intraplaque haemorrhage.
Angiogenesis is stimulated by hypoxia, oxidative stress and the production of hypoxia-inducible transcription factors.
Hypoxia is primarily caused by increased oxygen consumption of inflammatory cells, while plaque thickness, which reduces oxygen diffusion, contributes to a limited extent.
A vicious circle of hypoxia, (incomplete) angiogenesis and inflammation occurs deep in the plaque, which enhances plaque growth and the risk of plaque rupture.
By non-invasive imaging of plaque hypoxia and angiogenesis, plaques at risk of rupture may be identified.
Therapeutic interventions for plaque angiogenesis and hypoxia require further investigation.

Samenvatting

Klinische symptomen van atherosclerose, zoals hart- en herseninfarcten, worden vaak veroorzaakt door ruptuur van de kap van een atherosclerotische plaque, met vorming van een trombus tot gevolg.
De kans op een ruptuur hangt samen met de vorming van microvaten (angiogenese) in de plaque. Door een gebrekkige integriteit van het microvasculaire endotheel, zijn de wanden van deze microvaten verhoogd doorlaatbaar. Dit leidt tot bloedingen in de plaque.
Angiogenese wordt gestimuleerd door het optreden van hypoxie, oxidatieve stress en de productie van hypoxie-induceerbare transcriptiefactoren.
De hypoxie wordt grotendeels veroorzaakt door verhoogd zuurstofverbruik van ontstekingscellen, en in beperkte mate door de dikte van de plaque, die voor verlaagde zuurstofdiffusie zorgt.
Er ontstaat een vicieuze cirkel van hypoxie, (incomplete) angiogenese en inflammatie diep in de plaque, waardoor de groei en de kans op ruptuur van de plaque toeneemt.
Door met behulp van non-invasieve beeldvormende technieken hypoxie en angiogenese in een plaque aan te tonen, zijn plaques met een verhoogd risico op ruptuur mogelijk te identificeren.
Therapeutische interventies op het vlak van plaque-angiogenese en hypoxie moeten nader onderzocht worden.

Artikelinformatie

1 december 2009

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A847

Vakgebied

Pathologie

Hart en vaten

Auteursinformatie

Maastricht Universitair Medisch Centrum, afd. Pathologie, Maastricht.

Contact prof.dr. M.J.A.P. Daemen (mat.daemen@path.unimaas.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: financiële vergoedingen van het Europese Vasculaire Genomics Netwerk, contract LSHM-CT-2003-503254, het van Walreefonds, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, en een beurs voor een werkbezoek van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.
Aanvaard op 24 september 2009