Stamcellen: therapeutische toepassingen en experimentele technieken

Stem cells are being used more frequently for research and experimental therapy, but as yet the clinical applications of stem cells are limited.
Pluripotent stem cells, with embryonic stem cells as the most well know example, can differentiate into each cell type; in contrast, tissue specific stem cells can only form one or more cell types within one type of tissue.
It has been possible for some time to reprogram different types of somatic cells into pluripotent stem cells. Such stem cells are termed induced pluripotent stem cells (iPS cells).
iPS cells can also be created from cells of patients with genetic conditions. Research into mechanisms of pathology and new medicines can be carried out with these against a specific genetic background.
Clinical application of such iPS cells is not to be expected in the short term.
Facilities are being established in different Dutch academic centres to create iPS cells for scientific research.
Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Samenvatting

Er worden steeds vaker stamcellen gebruikt voor onderzoek en experimentele therapieën, maar de klinische mogelijkheden van stamcellen zijn vooralsnog beperkt.
Pluripotente stamcellen, met embryonale stamcellen als bekendste voorbeeld, kunnen differentiëren tot elk type cel; weefselspecifieke stamcellen daarentegen, kunnen nog slechts 1 of een aantal celtypen vormen binnen 1 type weefsel.
Sinds enige tijd is het mogelijk om verschillende typen somatische cellen te herprogrammeren tot pluripotente stamcellen. Dergelijke stamcellen worden geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPS-cellen) genoemd.
Ook uit cellen van patiënten met een genetische aandoening kunnen iPS-cellen gevormd worden. Daarmee kan tegen een specifieke genetische achtergrond, onderzoek gedaan worden naar ziektemechanismen en nieuwe medicijnen.
Klinische toepassing van dergelijke iPS-cellen is op korte termijn nog niet te verwachten.
In verscheidene Nederlandse academische centra worden faciliteiten opgericht om iPS-cellen te maken voor wetenschappelijk onderzoek.

Artikelinformatie

2 november 2011

In print verschenen in

week 47 2011

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3565

Auteursinformatie

Leids Universitair Medisch Centrum, afd. Moleculaire Celbiologie, Leiden.

Dr. H.M.M. Mikkers, moleculair stamcelbioloog (tevens afd. Immunohematologie & Bloedtransfusie); prof.dr. R.C. Hoeben, moleculair bioloog.

Contact dr. H.M.M. Mikkers (h.mikkers@lumc.nl)

Verantwoording

Prof.dr. Christine L. Mummery, ontwikkelingsbioloog, gaf commentaar op het manuscript.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 6 juli 2011