Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Mate van onwelbevinden bij psychogeriatrische patiënten met vergevorderde dementie, die zelf niet of nauwelijks meer eten of drinken, bij wie in het verpleeghuis is besloten af te zien van kunstmatige toediening van voedsel en vocht

Onderzoek
H.R.W. Pasman
B.D. Onwuteaka-Philipsen
D.M.W. Kriegsman
M.E. Ooms
M.W. Ribbe
G. van der Wal
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:243-8
Abstract
Abstract
Sluiten
Degree of discomfort following the decision to discontinue artificial nutrition and hydration in institutionalised psychogeriatric patients with severe dementia who no longer or scarcely eat or drink

To determine the level and course of discomfort after the decision was made to forgo artificial nutrition and hydration (ANH) in nursing home patients with severe dementia who scarcely or no longer eat and drink.

Design

Longitudinal questionnaire investigation.

Method

In a prospective, longitudinal, observational study conducted in 32 Dutch nursing homes, discomfort was measured in 178 patients using the observational ‘Discomfort scale for patients with dementia of the Alzheimer type’ (DS-DAT) at various time points: on the day of the decision to discontinue ANH and 2, 5, 9, 14 and 42 days thereafter. Data on factors that may have influenced the degree of discomfort were also collected at all time points.

Results

The decision to forgo ANH occurred most often in severely demented female patients with an acute illness. Overall, 134 patients (75) died within 1-2 weeks after the decision. The mean level of discomfort was highest on the day of the decision and decreased thereafter. However, the degree of discomfort differed substantially among patients. The presence of dyspnoea, restlessness, and physician-observed pain and dehydration were associated with higher levels of discomfort. Patients who were awake had higher levels of observed discomfort than patients who were asleep.

Conclusion

Discontinuing ANH in patients with severe dementia who scarcely or no longer eat or drink was not generally associated with high levels of discomfort and therefore appears to be an acceptable decision. The individual differences emphasise the need for constant attention to distressful symptoms.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:243-8

Samenvatting

Doel

Bepalen van de mate en het beloop van onwelbevinden nadat het besluit is genomen af te zien van kunstmatige toediening van vocht en voedsel (KVV) bij verpleeghuispatiënten met dementie die zelf niet of nauwelijks meer eten of drinken.

Opzet

Longitudinaal vragenlijstonderzoek.

Methode

In 32 verpleeghuizen werd de mate van onwelbevinden gemeten met de ‘Discomfort scale for patients with dementia of the Alzheimer type’ (DS-DAT) op verschillende meetmomenten: op de dag van het besluit af te zien van KVV, en 2, 5, 9, 14 en 42 dagen na het besluit. Het ging om 178 verpleeghuispatiënten bij wie was afgezien van KVV. Daarnaast werden op alle meetmomenten data verzameld over factoren die van invloed kunnen zijn op de mate van onwelbevinden.

Resultaten

Het besluit af te zien van KVV betrof vooral vrouwelijke patiënten met een vergevorderde dementie en een acute aandoening op dat moment. Van de patiënten overleden 134 (75) binnen 1 à 2 weken nadat het besluit was genomen af te zien van KVV. De mate van onwelbevinden was het hoogst op de dag van het besluit en daalde in de dagen na het besluit. Wel waren er grote individuele verschillen in de mate van onwelbevinden. De aanwezigheid van dyspneu en onrust en de inschatting van de arts dat de patiënt pijn had of gedehydreerd was, bleken samen te hangen met een hogere mate van onwelbevinden. Patiënten die wakker waren, hadden een hogere mate van onwelbevinden dan patiënten die sliepen.

Conclusie

Afzien van KVV bij patiënten met vergevorderde dementie, die zelf niet of nauwelijks meer eten of drinken, ging in het algemeen niet gepaard met een grote mate van onwelbevinden en daardoor lijkt het een acceptabele beslissing. Door de grote individuele verschillen die werden gevonden, is het wel belangrijk dat er altijd aandacht is voor belastende symptomen bij deze patiëntengroep.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:243-8

Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 5 2006

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:243-8
Vakgebied
Onderwijs en Methodologie
Ouderen
Publieke gezondheidszorg
Auteursinformatie

VU Medisch Centrum, Instituut voor Extramuraal Gezondheidsonderzoek (EMGO), Van der Boechorststraat 7, 1081 BT Amsterdam.

Afd. Sociale Geneeskunde: mw.dr.H.R.W.Pasman, socioloog en verpleegkundige (tevens: afd. Verpleeghuisgeneeskunde); mw.dr.B.D.Onwuteaka-Philipsen, gezondheidswetenschapper; hr.prof.dr.G.van der Wal, sociaal geneeskundige.

Afd. Verpleeghuisgeneeskunde: hr.dr.M.E.Ooms, arts-epidemioloog; hr.prof.dr.M.W.Ribbe, verpleeghuisarts.

Verpleeghuis Slotervaart, Amsterdam.

Mw.dr.D.M.W.Kriegsman, verpleeghuisarts.

Contact mw.dr.H.R.W.Pasman (hrw.pasman@vumc.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties