Grote discrepanties tussen Europese, Nederlandse en Belgische criteria voor primaire cardiovasculaire preventie met statinen in de huisartsenpraktijk

To determine the differences in prescribing advice for statines in primary cardiovascular prevention, applying different protocols, in a first-line setting.

Method

In February-March 2000, at the general practice ‘Medicine for the People’ in Deurne-Antwerp, Belgium, all contacts with patients known with at least one cardiovascular risk factor and no signs of cardiovascular disease were included in the study. The absolute risk of developing cardiovascular disease in the next 10 years was calculated per patient according to the protocols of the ‘European Society of Cardiology’ (ESC) and the Dutch College of General Practitioners (NHG) and it was determined whether these protocols advised prescription of statines. It was also determined if the Belgian criteria for repayment of statines, developed by the Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) were met.

Results

The study group comprised 143 patients with a mean age of 66 years, of which 51 (36) were men. According to the RIZIV criteria 75 (52) patients of these 143 were eligible for the repayment of statines. The NHG protocol advised to prescribe statines for 4 (3) patients and the ESC protocol for 69 (48) patients. Of the 75 patients who were considered for repayment, 34 (45) according to the ESC protocol and 74 (99) according to the NHG protocol did not need statines. Also, in the whole study population, 28 (20) patients needed statines according to ESC and 3 (2) patients according to NHG, but they could not get repayment for statines according to the RIZIV. The ESC protocol estimated the risk per patient on average 8.5 (95 confidence interval: 7.1-9.8; p < 0.0001) higher than the NHG protocol.

Conclusion

The NHG protocol estimated the risk significantly and markedly lower than the European protocol, although they are both based on the same Framingham data. There also existed a weak concordance between both protocols. The RIZIV criteria were not ‘evidence-based’. They incited to an irrational and wasting prescribing behaviour. There is a need for an integrated guideline for primary cardiovascular prevention and for the adjustment of the RIZIV criteria.

Samenvatting

Doel

Bepalen van het verschil in voorschrijfadvies van statinen bij primaire cardiovasculaire preventie op basis van het toepassen van verschillende richtlijnen voor de eerste lijn.

Opzet

Prospectief-descriptief.

Methode

In februari-maart 2000 werden in de huisartsengroepspraktijk van Geneeskunde voor het Volk te Deurne-Antwerpen, België, alle contacten met patiënten die bekend waren wegens minstens één uitgesproken cardiovasculaire risicofactor en nog geen tekenen van cardiovasculaire ziekte vertoonden in het onderzoek geïncludeerd. Volgens de richtlijnen van de European Society of Cardiology (ESC) en die van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) werd per patiënt berekend wat het absolute risico op cardiovasculair lijden in de komende 10 jaar was en werd bepaald of de drempel tot het voorschrijven van statinen bereikt werd. Ook werd nagegaan of er aan de Belgische criteria voor de vergoeding van statinen van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) voldaan was.

Resultaten

De onderzoeksgroep bestond uit 143 patiënten met een gemiddelde leeftijd van 66 jaar, van wie 51 (36) mannen waren. Volgens de RIZIV-criteria kwamen 75 (52) patiënten op de 143 in aanmerking voor terugbetaling van statinen. De NHG-tabel adviseerde om bij 4 (3) patiënten en de ESC-tabel om bij 69 (48) patiënten statinen voor te schrijven. Van de 75 patiënten die voor het RIZIV in aanmerking kwamen voor terugbetaling van statinen zouden volgens de ESC-tabel 34 (45) en het NHG-protocol 74 (99) geen statinen nodig hebben. Tevens waren er in de totale onderzoeksgroep volgens ESC 28 (20) en volgens NHG nog 3 (2) patiënten die wel statinen nodig hadden, maar die dan weer niet in aanmerking kwamen voor terugbetaling. De ESC-tabel schatte per patiënt het risico gemiddeld 8,5 (95-betrouwbaarheidsinterval: 7,1-9,8; p < 0,0001) hoger dan de NHG-tabel.

Conclusie

De NHG-richtlijnen maakten een significant en belangrijk lagere risico-inschatting dan de Europese, alhoewel ze beide op dezelfde Framingham-data waren gebaseerd. Er bestond ook een zwakke concordantie tussen beide richtlijnen. De RIZIV-criteria waren niet ‘evidence-based’. Ze zetten aan tot een irrationeel en verspillend voorschrijfgedrag. Er is behoefte aan een geïntegreerde aanbeveling voor primaire cardiovasculaire preventie en aanpassing van de RIZIV-criteria.