De kunst van het ‘nee’ zeggen

This commentary discusses a report by the Health Council of the Netherlands on ‘The art of saying no: factors contributing to the delivery of unnecessary health care’. In this report the Health Council identifies and discusses contributing factors in the areas of society, the organisation of health care and doctor-patient consultations. In its recommendations the Health Council calls upon doctors to avoid delivering unnecessary care and to set boundaries by using risk communication and decision aids. Yet again, this commentary argues that the current complex health system as created by the government and health insurance companies severely restricts health professionals’ ability to do so.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Zeg eens eerlijk: hoeveel onnodige zorg levert u? Extra vinkjes bij een diagnostiekaanvraag of een verwijzing naar een gespecialiseerde collega, waarvan u eigenlijk wel weet dat dat geen meerwaarde heeft?

Het antwoord is ongetwijfeld niet eenvoudig te geven en de complexiteit van beslissingen die we nemen – ook samen met de patiënt – is evenmin eenvoudig te overzien. De Gezondheidsraad wilde weten hoe onnodige zorg te voorkomen is en publiceerde daartoe in 2014 een achtergrondrapport dat factoren beschrijft die de kans op onnodige zorg vergroten.1 Het rapport beschrijft die factoren op het niveau van de maatschappij (onder de titel: een verwachtingsvolle samenleving), van het gezondheidszorgbeleid (een complex zorgsysteem) en van de spreekkamer (een belangrijk gesprek).

Vreemd genoeg besteedt het rapport in de concluderende aanbevelingen vooral aandacht aan het spreekkamerniveau. In die aanbevelingen wordt gesteld dat artsen in de spreekkamer vaker grenzen moeten stellen aan…