Methemoglobinemie na gebruik van EMLA-crème

Background

The use of creams is considered to be generally safe. However, systemic side effects can occur.

Case description

A 22-year-old woman came to the emergency department with dyspnea, confusion and ‘blue’ skin after laser treatment of the upper legs for excessive hair. She had used three tubes of a eutectic mixture of local anaesthetics (EMLA) cream containing lidocaine/prilocaine for analgesia. Her oxygen saturation was 87%, measured with pulse oximetry. Blood gas analysis showed a concentration of oxy-Hb of 79% and a met-Hb of 19%. Our working diagnosis was methaemoglobinaemia as a result of using excessive amounts of EMLA cream. Because the met-Hb concentration decreased spontaneously and the oxy-Hb concentration consequently normalised, we did not administer methylene blue. The patient was discharged symptom-free after several hours of observation.

Conclusion

An overdose of EMLA cream, whether or not in combination with laser-induced skin damage, can produce a high systemic o-toluidine concentration. This can lead to methaemoglobinaemia. In such cases, the pulse oximeter is not reliable for measuring the oxygen saturation; therefore, blood gas analysis is necessary for making a diagnosis.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Samenvatting

Achtergrond

Het gebruik van crèmes wordt in het algemeen als veilig beschouwd. Toch kunnen er systemische bijwerkingen optreden.

Casus

Een 22-jarige vrouw kwam naar de SEH vanwege dyspneu, verwardheid en een ‘blauwe’ huid na een laserbehandeling van de bovenbenen wegens overbeharing. Ze had vooraf 3 tubes ‘eutectic mixture of local anaesthetics’(EMLA)-crème met lidocaïne/prilocaïne gebruikt als pijnstilling. De O₂-saturatie was 87%, gemeten met de pulsoxymeter. Bij arteriële-bloedgasanalyse was de concentratie van oxyhemoglobine 79% en van methemoglobine 19%. We stelden de werkdiagnose ‘methemoglobinemie door overmatig gebruik van EMLA-crème’. Omdat de methemoglobinewaarde spontaan daalde en hierdoor de oxyhemoglobinewaarde normaliseerde, dienden we geen methyleenblauw toe. Patiënte ging na enkele uren observatie klachtenvrij naar huis.

Conclusie

Door overdosering van EMLA-crème, al dan niet in combinatie met lasergeïnduceerde huidbeschadiging, kan een te hoge systemische concentratie van o-toluïdine ontstaan. Dit kan leiden tot methemoglobinemie. De pulsoxymeter is geen betrouwbaar instrument voor het meten van de O₂-saturatie en daarom is een bloedgasanalyse noodzakelijk om de diagnose te kunnen stellen.