Hoe laat je huisartsen doelmatiger vitamine D en B12 bepalen?

Objecten voor labonderzoek.
R.B. (Tijn) Kool
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6425
Abstract

In de afgelopen 10 jaar hebben huisartsen steeds meer vitamine D- en B12-bepalingen laten doen, terwijl daar maar een beperkt aantal indicaties voor is. Waardoor is het aantal bepalingen toegenomen? En belangrijker nog: hoe ga je overbodige bepalingen tegen?

Vitamines zijn essentieel voor ons. Voldoende inname ervan krijgt veel aandacht en dat is terecht; een gebrek aan vitamines kan resulteren in ernstige ziektes. In de loop van de jaren hebben we deze ziektes kunnen bestrijden door onder andere gezonde voeding (fruit, groenten) te stimuleren. Soms lijkt het er echter op dat vitamines ook iets heiligs gekregen hebben, een panacee voor veel kwalen. En dus worden huidproducten aangeprezen als ‘goedgekeurd door het Zwitsers Vitamine Instituut’, wat dat ook mag betekenen.

Sterke toename van bepalingen vitamine D en B12

Een logisch gevolg van de aandacht voor vitamines is dat vitaminegebrek in toenemende mate gezien wordt als mogelijke oorzaak van veel, vaak vage, klachten. Deze gedachte heeft in veel landen geleid tot een sterke toename van vitaminediagnostiek door huisartsen, met name van de vitamines B12 en D.1 Een Engelse studie liet zien dat het aantal vitamine D-bepalingen de afgelopen decennia explosief…

Auteursinformatie

Radboudumc, Radboud Institute for Health Sciences, IQ healthcare, Nijmegen: dr. R.B. Kool, arts niet-praktiserend en econoom.

Contact R.B. Kool (Tijn.Kool@radboudumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
R.B. (Tijn) Kool ICMJE-formulier
Diagnostiek vitamine D en B12 kan doelmatiger
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Huisartsgeneeskunde
Gezonde Zorg
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Jan
van der Meulen

De auteur schrijft: "Wel zijn er voor vitamine D-suppletie heldere indicaties, zoals: zwangere vrouwen, kleine kinderen, vrouwen boven de 50 jaar en ouderen boven de 70 jaar. Maar dit suppletieadvies is onafhankelijk van de vitamine D-spiegel." Dit is een storende, onvolledige aanhaling van het advies van de Gezondheidsraad (1). De raad adviseert vitamine D suppletie aan alle vrouwen van 4 tot 50 jaar en alle mannen van 4 tot 70 jaar met een huidtype IV, V en VI. Dat zijn meestal personen met een migratie achtergrond en in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag heeft meer dan 30 procent van de inwoners een niet-westerse achtergrond (2). Vervolgens dient men zich af te vragen hoe goed onderbouwd het advies van de Gezondheidsraad is om deze personen slechts te suppleren met 10 microgram per dag. Een Zweedse studie heeft aangetoond dat kinderen met bovengenoemde huidtypes 14 microgram vitamine D per dag nodig hebben om in de winter vitamine D spiegels van ≥30 nmol/L te bereiken. Kinderen met huidtypes I, II en III hebben daarentegen maar 6 microgram nodig (3). De ervaring in onze praktijk is dat ongeveer 50 % van de volwassenen met de huidtypes IV, V en VI en een suppletie van 20 microgram per dag in de winter niet de wenselijke vitamine D spiegel van ≥ 50 nmol/l bereiken (4).

J. van der Meulen, basis-arts
J. Hartman, huisarts, Huisartsenpraktijk de Jagerweg Dordrecht
Literatuur

1. Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2012; publicatienr. 2012/15.

2. https://www.cbs.nl/nl-nl/achtergrond/2016/47/bevolking-naar-migratieach…

3. Öhlund I, Lind T, Hernell O, Silfverdal SA, Karlsland Åkeson P. Increased vitamin D intake differentiated according to skin color is needed to meet requirements in young Swedish children during winter: a double-blind randomized clinical trial. Am J Clin Nutr. 2017;106:105-112.

4. Lips P, van Schoor NM, de Jongh RT. Vitamine D De huidige inzichten. Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:3949