Samenvatting
- Moedermelk is de beste voeding voor alle pasgeborenen, in het bijzonder voor premature pasgeborenen.
- Als de moeder onvoldoende melk produceert, dient allereerst de techniek van borstvoeding of het afkolven van de moedermelk geoptimaliseerd te worden, bij voorkeur onder begeleiding van een lactatiekundige. Als dit onvoldoende resultaat heeft kan het gebruik van domperidon ter bevordering van de moedermelkproductie overwogen worden.
- Het risico op bijwerkingen bij het kind is verwaarloosbaar en het risico op ritmestoornissen als gevolg van QTc-verlenging bij de moeder is gering zolang domperidon voorgeschreven wordt in lage dosering (10 mg3 dd).
- Bij afwezigheid van risicofactoren voor QTc-verlenging hoeft bij de moeder geen ecg verricht te worden en kan de huisarts domperidon veilig voorschrijven.
- Het effect van de behandeling met domperidon dient na 2 weken geëvalueerd te worden. Bij langdurige behandeling of een hogere dosering wordt geadviseerd om een ecg te verrichten ter uitsluiting van QTc-verlenging.
Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 4 2017
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D305
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG
Domperidon en lactatie: langdurig gebruik ontraden
Met het artikel “Domperidon ter bevordering van de lactatie” geven de auteurs van Paassen et al. een mooi overzicht over het betreffende onderwerp.
Vanuit de Teratologie Informatie Service (TIS) onderschrijven wij het belang van borstvoeding en dat gebruik van domperidon effectief kan zijn bij onvoldoende melkproductie (als fysiologische maatregelen niet voldoende resultaat opleveren). Hierover berichtten wij in 2014 in het Pharmaceutisch Weekblad [1].
Van Paassen et al. refereren dan ook naar ons artikel om hun standpunten te ondersteunen. Dit is echter niet op alle punten terecht. Want waar van Paassen et al. aan huisartsen adviseren om domperidon voor te schrijven ter bevordering van de lactatie en daarbij langdurige behandeling niet uitsluiten (in het voorbeeld wordt een periode van 6 maanden genoemd), komt de Teratologie Informatie Service tot een andere conclusie.
Toelichting:
Wij concluderen in onze publicatie wel dat kortdurend gebruik van domperidon (driemaal daags 10 mg gedurende 1 tot 2 weken) de melkproductie effectief kan stimuleren bij gezonde jonge moeders, maar dat langdurig gebruik van hoge doseringen domperidon voor bevordering van de lactatie afgeraden dient te worden omdat hiervoor geen onderbouwing is en om mogelijke risico’s voor moeder en zuigeling tot een minimum te beperken. Deze restrictie wordt ook duidelijk uit onze subtitel: “kortdurend gebruik bij lactatieproblemen kan zinvol zijn”.
Mw dr. Anneke Passier
Mw drs. Bernke te Winkel
Teratologie Informatie Service (TIS), Bijwerkingencentrum Lareb, ‘s-Hertogenbosch
1 Passier JLM. Domperidon lijkt effectief ter stimulatie van borstvoeding. Pharm Weekbl 2014;149:22-23.
Domperidon en borstvoeding (auteurs)
Wij danken dr. Passier voor de reactie op ons artikel en delen de mening met de Teratologie Informatie Service (TIS), dat er een plaats is voor domperidon bij de ondersteuning van borstvoeding indien alle lactactiekundige interventies tekort schieten.
Het doel van ons artikel was de beschrijving van de geringe kans op bijwerkingen, bij zowel moeder als kind, bij gebruik van domperidon voor stimulatie van moedermelkproductie. U zet vraagtekens bij de effectiviteit en veiligheid van langdurig gebruik van domperidon voor deze indicatie. Wij onderschrijven dat de behandelduur bij farmacologische interventie altijd zo kort als mogelijk dient te zijn met een zo laag mogelijke effectieve dosering. Daarom staat in het stroomdiagram bij punt 6 aangegeven dat bij een gewenst effect na 2 weken de therapie gestaakt dient te worden.
Overigens blijkt in de klinische praktijk dat bij een aantal moeders de melkproductie direct terugloopt bij staken van de domperidon. Als daarmee niet voldaan kan worden aan de behoefte van het kind, is in onze ogen langdurige toepassing wel te verantwoorden. Een recente publicatie ondersteunt langere behandelduur met frequente tussentijdse evaluatie of met een lagere dosering volstaan kan worden.[1] Hiermee kan voorkomen worden dat een succesvolle interventie per se na 2 weken gestaakt dient te worden.
Wat betreft de veiligheid, verwachten wij dat als er bij kortdurend gebruik geen bijwerkingen zijn opgetreden zijn, deze op langere termijn ook niet te verwachten zijn. Het risico op QTc verlenging bij moeder is de meest relevante bijwerking. Bij afwezigheid van risicofactoren is de kans hierop zeer klein. Veiligheidshalve adviseren wij in ons artikel dat bij langdurig gebruik of gebruik van een hogere dosering een ECG gemaakt wordt.
Wij concluderen daarom dat de geringe kans op bijwerkingen de langdurige toepassing van domperidon voor deze indicatie niet in de weg staan.
1. Haase, B., et al., Domperidone for Treatment of Low Milk Supply in Breast Pump-Dependent Mothers of Hospitalized Premature Infants: A Clinical Protocol. J Hum Lact, 2016. 32(2): p. 373-81.
Bestaat prolactine-releasing hormone?
In dit artikel wordt zonder verdere toelichting een PRH geintroduceerd, staand voor Prolactin Releasing Hormone. Bij mijn beste weten, een weten dat mogelijk niet meer uptodate is, wordt de prolactine afgifte gereguleerd onder invloed van een tonische inhibitie d.m.v. dopamine dat via het poortadersysteem de afgifte remt. Transsectie van de hypofysesteel leidt tot een sterke daling van diverse hormonen als thyroxine, cortisol en de geslachtshormonen, maar tot een stijging van de prolactine spiegel. Mocht er zoiets bestaan als PRH, dan speelt dat dus een ondergeschikte rol in de prolactine afgifte. Overigens is dat PRH voor mij nieuw en ik kan het begrip nergens eerder in het NTvG terugvinden. Kunnen de auteurs mij enige helderheid verschaffen?
Domperidom en prolactine (antwoord auteurs)
Wij danken Dhr. Renckens voor de toevoeging op ons artikel.
Helaas blijkt het leerboek dat wij gebruikten voor het maken van de betreffende figuur een simpelere weergave te geven van de fysiologie van prolactine dan de werkelijkheid.(1)
Het ontbreken van een daadwerkelijk prolactine releasing hormone was bij ons niet bekend.
In de huidige literatuur is er veel discussie over diverse factoren die de productie van prolactine zouden kunnen stimuleren, zoals dopamine, oestrogenen, Vasoactive Intestinal Polypeptide (VIP), thyrotropin-releasing hormone, oxytocine, galanine, salsolinol en prolactin-releasing en peptide. (2)
Er is dus tot op heden inderdaad geen evident prolactine releasing hormone bekend.
1. Applegate E. The anatomy and physiology learning system: Saunders/ Elsevier; 2011.
2. Grattan DR. 60 YEARS OF NEUROENDOCRINOLOGY: The hypothalamo-prolactin axis. J Endocrinol. 2015;226(2):T101-22.