Reumatoïde artritis verhoogt het risico op hart- en vaatziekten even sterk als diabetes mellitus*

Objective

To compare the incidence of cardiovascular disease (CVD) in patients with rheumatoid arthritis (RA) with the incidence in patients with type 2 diabetes mellitus (DM2) and that in the general population.

Design

Prospective, descriptive cohort study.

Method

In 2001-2002, 353 patients with RA were included in a cohort. All patients were seen after 3 years to determine the 3-year incidence of CVD. Cox proportional hazards models were used to compare this incidence with the 3-year incidence of CVD in a general population cohort consisting of 1852 people, of which 155 had DM2. Fatal and non-fatal CVD were classified according to the ICD-9 criteria.

Results

The 3-year incidence of CVD was 9.0% in patients with RA and 4.3% in the general population, corresponding to an incidence of 3.30 per 100 patient-years (95% CI: 2.08-4.25) and 1.51 per 100 person-years (95% CI: 1.18-1.84) respectively. Compared with the 1852 people in the general population cohort, the age and sex-adjusted hazard ratio for CVD in RA patients was 1.94 (95% CI: 1.24-3.05; p = 0.004). This risk did not change when patients with pre-existing CVD were excluded or when the analyses were adjusted for the presence of cardiovascular risk factors. Both RA patients without DM2 and patients with DM2 had a twofold increased risk of CVD risk compared with the general population without DM2, with hazard ratios of 2.16 (95% CI: 1.28-3.63) and 2.04 (95% CI: 1.12-3.67) respectively.

Conclusion

RA is associated with an increased risk of CVD and this risk is similar to that associated with DM2.

Samenvatting

Doel

De incidentie van hart- en vaatziekten (HVZ) bij patiënten met reumatoïde artritis (RA) vergelijken met de incidentie bij patiënten met diabetes mellitus type 2 (DM2) en bij de algemene bevolking.

Opzet

Prospectief beschrijvend cohortonderzoek.

Methode

In 2001-2002 werden in totaal 353 patiënten met RA geïncludeerd in een cohort. Alle patiënten werden na 3 jaar opnieuw gezien om de 3-jaarsincidentie van HVZ te bepalen. Deze werd met een cox-regressiemodel vergeleken met de 3-jaarsincidentie van HVZ in een cohort van 1852 personen uit de algemene bevolking, van wie 155 DM2 hadden. Fatale en niet-fatale HVZ werden geclassificeerd volgens ICD-9-criteria.

Resultaten

De 3-jaars incidentie van HVZ was 9,0% bij de RA-patiënten en 4,3% bij de algemene bevolking, wat overeenkomt met een incidentie van 3,30 per 100 patiëntjaren (95%-BI: 2,08-4,25) respectievelijk 1,51 per 100 persoonsjaren (95%-BI: 1,18-1,84). Vergeleken met de 1852 personen uit de algemene bevolking was de voor leeftijd en geslacht gecorrigeerde hazardratio (HR) voor HVZ bij RA-patiënten 1,94 (95%-BI: 1,24-3,05; p = 0.004). Dit risico bleef onveranderd na exclusie van patiënten die bij aanvang al HVZ hadden of na correctie voor de aanwezigheid van cardiovasculaire risicofactoren. Zowel RA-patiënten zonder DM2 als DM2-patiënten hadden een twee maal zo hoog cardiovasculair risico als personen uit de algemene bevolking zonder DM2, met een HR van 2,16 (95%-BI: 1,28-3,63) respectievelijk 2,04 (95%-BI: 1,12-3,67).

Conclusie

RA gaat gepaard met een verhoogd cardiovasculair risico waarvan de grootte vergelijkbaar is met dat van DM2.

Artikelinformatie

27 april 2010

In print verschenen in

week 17 2010

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1469

Vakgebied

Huisartsgeneeskunde

Hart en vaten

Bewegingsapparaat

Auteursinformatie

*Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Arthritis Rheum. (2009;61:1571-9) met als titel ‘Does rheumatoid arthritis equal diabetes mellitus as an independent risk factor for cardiovascular disease? A prospective study’.

Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam.

Afd. Interne Geneeskunde: prof.dr. Y.M. Smulders, internist; prof.dr. R. Heine, internist (tevens EMGO Instituut).

EMGO Instituut: prof. dr. M. visser, epidemioloog; prof.dr. J.M. Dekker, epidemioloog; prof.dr. G. Nijpels, huisarts

Academisch Ziekenhuis Maastricht, afd. Interne Geneeskunde, Maastricht.

Prof.dr. C.D.A. Stehouwer, internist.

Contact dr. M.T. Nurmohamed (mt.nurmohamed@vumc.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 23 december 2009

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?

Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.

ASK NTVG

Reacties

Confounding bij RA als risicofactor hartvaatziekte

Met veel belangstelling lazen wij het artikel van Peters et al. (NTVG 2010;154:A1469), waarin de auteurs concluderen dat patiënten met reumatoïde artritis (RA) een 1,6 keer zo hoog risico lopen op hart en vaatziekten (HVZ) als gekeken wordt naar de Framingham risico score. Zij pleiten ervoor om cardiovasculair risicomanagement toe te passen bij patiënten met RA. In hun studie corrigeren de auteurs voor leeftijd, geslacht, gebruik van statines, antihypertensiva en aspirine en blijven een verhoogd risico op HVZ vinden.

Wij vragen ons af of er in de analyses ook gekeken is naar het gebruik van NSAID’s. Van NSAID’s is bekend dat zij de bloeddruk kunnen verhogen, de nierfunctie kunnen verslechteren en bovendien de werking van antihypertensiva kunnen verminderen [1-4]. Eén van deze of een combinatie van genoemde factoren zou het verhoogde risico op HVZ mede kunnen verklaren. Helin-Salmivara et al. vonden een verhoogd risico op het krijgen van een myocardinfarct onder gebruikers van NSAID’s in de doorsnee Finse populatie [5].

Patiënten met RA worden waarschijnlijk frequenter en langduriger aan NSAID’s blootgesteld dan patiënten met diabetes mellitus type 2 (DM2). De mogelijkheid dat NSAID gebruik in deze studie een confounder is, zou volgens ons onderzocht moeten worden. NSAID gebruik zou tevens een plausibele verklaring kunnen geven voor het feit dat patiënten met een hogere DAS-28 score een groter risico lopen, zij zullen logischerwijs meer zijn blootgesteld aan NSAID gebruik.

Indien blijkt dat NSAID gebruik een confounder is in deze studie, zou dat ons inziens niets afdoen aan de conclusies, maar zou het daarnaast nog eens benadrukken met welke risico’s NSAID gebruik gepaard gaat.

Harm C.J. Geers, Eibert R Heerdink. UMCU

Literatuur

1: Hermann M. Cardiovascular risk associated with nonsteroidal anti-inflammatory drugs. Curr Rheumatol Rep. 2009 Feb;11(1):31-5.

2: Farkouh ME, Greenberg BP. An evidence-based review of the cardiovascular risks of nonsteroidal anti-inflammatory drugs. Am J Cardiol. 2009 May 1;103(9):1227-37.

3: White WB. Defining the problem of treating the patient with hypertension and arthritis pain. Am J Med. 2009 May;122(5 Suppl):S3-9.

4: Mackenzie IS, MacDonald TM. Treatment of osteoarthritis in hypertensive patients. Expert Opin Pharmacother. 2010 Feb;11(3):393-403.

5. Helin Salmivaara A, NSAID use and the risk of hospitalization for first myocardial infarction in the general population: a nationwide case-control study from Finland. Eur Heart J.2006 Jul;27(14):1657-63. Epub 2006 May 26