Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Ulcus arterioloscleroticum van Martorell

Een zeer pijnlijk ulcus op het onderbeen

Klinische praktijk
Suzan W.I. Reeder
Tom A. Middelburg
H.A. Martino Neumann
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B421
Abstract
Abstract
Sluiten
An extremely painful ulcer on the lower leg; Martorell arteriolosclerotic ulcer

A 63-year-old woman was referred to the dermatology outpatient department with extremely painful ulcers on the right lower leg. Medical history listed hypertension, diabetes mellitus and chronic obstructive pulmonary disease. Intensive analgesia was insufficient. Blood analysis, microbial cultures and venous ultrasound did not reveal a cause. At histopathologic examination of an ulcer, arteriolosclerosis was revealed. The patient was treated for Martorell arteriolosclerotic ulcer with nifedipine, acenocoumarol and split-thickness skin grafts followed by vacuum-assisted closure therapy. Two weeks postoperative, analgesia was discontinued and all ulcers were healed. Nifedipine and acenocoumarol were continued in the outpatient setting to prevent relapses. Patients with long-standing hypertension are particularly prone to cutaneous arteriolosclerosis. Thrombosis of the cutaneous arterioles results in painful ischemic ulcers. This disease probably frequently goes unrecognised.

Samenvatting

Een 63-jarige vrouw werd naar de polikliniek Dermatologie verwezen met zeer pijnlijke ulcera aan het rechter onderbeen. De voorgeschiedenis vermeldde hypertensie, diabetes mellitus en chronische obstructieve longziekte. Uitgebreide pijnmedicatie bleek onvoldoende effectief. Bloedonderzoek, microbiologisch onderzoek en veneuze duplexechografie leverden geen verklaring op. Bij histopathologisch onderzoek van een ulcus werd arteriolosclerose gezien. Onder de diagnose ‘ulcus arterioloscleroticum van Martorell’ werd patiënte behandeld met nifedipine, acenocoumarol en huidtransplantaten van gedeeltelijke dikte, met aansluitend vacuümtherapie. Twee weken na de operatie gebruikte zij geen pijnmedicatie meer en waren de ulcera gesloten. De behandeling met nifedipine en acenocoumarol werd poliklinisch gecontinueerd om recidieven te voorkomen. Vooral bij patiënten met lang bestaande hypertensie kan arteriolosclerose in de huid optreden. Door trombose van de arteriolen ontstaan uiteindelijk pijnlijke, ischemische ulcera. Waarschijnlijk wordt het ziektebeeld vaak niet herkend.

Artikelinformatie
In print verschenen in
week 35 2009

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B421
Vakgebied
Dermatologie
Chirurgie
Auteursinformatie

Erasmus MC, afd. Dermatologie en Venereologie, Rotterdam.

Drs. S.W.I. Reeder en drs. T.A. Middelburg, artsen in opleiding tot dermatoloog; prof.dr. H.A.M. Neumann, dermatoloog.

Contact prof.dr. H.A.M. Neumann (t.boon@erasmusmc.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 18 mei 2009

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

De auteurs stellen in dit artikel dat bij de behandeling van een ulcus arterioloscleroticum van Martorell niet-selectieve ß-adrenoceptorantagonisten gecontra-indiceerd zijn. Dit is mijns inziens juist, echter zou ik bij de opgegeven redenering enige kanttekeningen willen plaatsen. De auteurs stellen: "De voorkeur gaat uit naar selectieve β1-blokkerende sympathicolytica (β-blokkers), een ACE-remmer of een calciumantagonist. Niet-selectieve β-blokkers zijn gecontra-indiceerd aangezien deze het hartminuutvolume verlagen". ß1-adrenoceptoren worden, zoals algemeen bekend, m.n. in het hart en in de macula densa tot expressie gebracht. ß2-adrenoceptoren komen daarentegen in het gladde spierweefsel van de bronchiën, maar ook (o.a.) in de perifere vasculatuur tot expressie. Met name arteriën in de ledematen staan onder deze ß-adrenerge controle, gezien zij bij een 'fight-or-flight' respons een verhoogde spierperfusie moeten verzorgen. Beide receptortypen zijn GPCR's gekoppeld aan een Gs-subunit en stimulatie leidt derhalve tot een verhoogde cAMP-productie. Een (selectieve) ß1-blokkade geeft door een negatief chronotroop en inotroop effect wel degelijk een reductie van het hartminuutvolume. Dit zorgt (mede) voor het anti-hypertensieve effect. Een ß2-blokkade zorgt vooral voor bronchoconstrictie, maar ook voor een vasoconstrictie, m.n. in de perifere arteriën en arteriolen. Dit effect ontstaat omdat het vasodilatatoire effect van cAMP wegvalt. Doordat een (niet-selectieve) ß-blokkade dus in perifere arteriën voor vasoconstrictie zorgt is er, door een verhoging van de afterload, inderdaad een groter effect op het hartminuutvolume dan bij een selectieve blokkade. Echter is in dit geval het feit dat niet-selectieve ß-blokkade leidt tot (verdere) vasoconstrictie van juist de aangedane arteriolen van veel groter belang.

H. Gremmels, onderzoeker Universiteit Utrecht