Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Urinetest versus bepaling in bloed

Zwangerschapstesten

Klinische praktijk
Willeke Franken
Leonie van Rheenen-Flach
Madelon M. Buijs
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A6336
Abstract
Abstract
Sluiten
Pregnancy tests: urine versus blood pregnancy tests

In this article, we discuss possible explanations for the discrepancy in results between urine and blood pregnancy tests. The first patient, a 26-year-old woman, had breast tenderness, was tired and suffered from abdominal pain. A urine pregnancy test was negative, but blood human chorion gonadotropin (hCG) concentration was 455 U/l (reference value < 6 U/l). It was concluded that the patient was pregnant and she was followed in the outpatient clinic. Three days later she suffered blood loss and her hCG levels returned to normal. The diagnosis was a spontaneous abortion. The second patient, a 45-year-old woman, complained of abdominal pain, nausea and more blood loss than with a normal period. The urine pregnancy test was negative, but the hCG level in her blood was 470.000 U/l. Echography showed a thickened, irregular endometrium. A molar pregnancy was suspected and curettage was performed. The hCG level dropped initially but had increased at follow-up. Persistent trophoblastic disease was suspected and the patient underwent additional treatment.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Download PDF

artikel

Casus 1

Patiënt A, een 26-jarige vrouw, komt bij de huisarts omdat ze denkt dat ze zwanger is en buikpijn heeft. De uitslag van de zwangerschapstest in urine, uitgevoerd door de huisarts, is negatief. De hCG-concentratie in bloed, dezelfde middag gemeten, is 455 U/l (referentiewaarde voor vrouwen: < 6 U/l). De huisarts concludeert dat deze patiënte zwanger is.

Bent u het eens met de conclusie van de huisarts?

  • 1a Nee, er is sprake van een laboratoriumfout bij de hCG-meting in bloed.

  • 1b Ja, de uitslag van de urinetest is fout-negatief door interferentie of door verdunde urine.

  • 1c Ja, de urinetest is te vroeg in de zwangerschap uitgevoerd, waardoor de uitslag fout-negatief is.

  • 1d Ja; zowel antwoord 1b als 1c kan de gevonden discrepantie verklaren.

Casus 2

Patiënt B, een 45-jarige vrouw, komt bij de huisarts met klachten van misselijkheid en buikpijn. Sinds 3 weken vloeit ze meer dan gebruikelijk bij een menstruatie. Ze gebruikt geen anticonceptie. De zwangerschapstest in urine is negatief; de hCG-concentratie in bloed is echter 470.000 U/l (referentiewaarde voor vrouwen: < 6 U/l).

Hoe kan de discrepantie tussen beide zwangerschapstesten verklaard worden?

  • 2a Er is iets fout gegaan bij de laboratoriumbepaling; de hCG-concentratie in bloed past niet bij de patiënte.

  • 2b De patiënte is zwanger, maar de uitslag van de urinetest is mogelijk fout-negatief door het ‘hook’-effect bij een zeer hoge concentratie hCG.

  • 2c De patiënte heeft een molazwangerschap; de geproduceerde iso-vorm van hCG wordt niet herkend door de hCG-bepaling in urine.

  • 2d Zowel antwoord 2b als 2c kan de gevonden discrepantie verklaren.

Literatuur

  1. Cole LA. Human chorionic gonadotropin tests. Expert Rev Mol Diagn. 2009;9:721-47 Medline. doi:10.1586/erm.09.51

  2. Cole LA. Immunoassay of human chorionic gonadotropin, its free subunits, and metabolites. Clin Chem. 1997;43:2233-43 Medline.

  3. Lenton EA, Neal LM, Sulaiman R. Plasma concentrations of human chorionic gonadotropin form the time of implantation until the second week of pregnancy. Fertil Steril. 1982;37:773-8 Medline.

  4. Snyder JA, Haymond S, Parvin CA, Gronowski AM, Grenache DG. Diagnostic considerations in the measurement of human chorionic gonadotropin in aging women. Clin Chem. 2005;51:1830-5 Medline. doi:10.1373/clinchem.2005.053595

  5. Steegers EAP, Thomas CMG, de Boo ThM, Knapen MFCM, Merkus JMWM. Klinisch-chemische referentiewaarden in de zwangerschap. Maarssen: Elsevier/Bunge; 1999.

  6. De Groot CJM, Trimbos-Kemper GCM, Jansen FW. De atypische laatste menstruatie: extra-uteriene graviditeit in de differentiaaldiagnose. Ned Tijdschr Geneeskd. 1996;140:1341-3.

  7. Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Richtlijn Tubaire EUG, diagnostiek en behandeling. Utrecht: NVOG; 2001.

  8. Molazwangerschap [landelijke richtlijn, versie 1.3]. Integraal Kankercentrum Nederland; 2010.

  9. Keuren JFW, Thomas CGM, Bonfrer JMG, Sweep F, Boonstra JG. Toepassing van tumormarkers in de klinische praktijk. Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A617.

  10. Thomas CMG, Massuger LFAG, Sweep FCGJ. Tumormarker hCG in de behandeling van zwangerschapsgerelateerde trofoblastziekten. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk. 2010;35:6-13.

  11. Lapthorn AJ, Harris DC, Littlejohn A, et al. Crystal structure of human chorionic gonadotropin. Nature. 1994;369:455-61 Medline. doi:10.1038/369455a0

  12. Kovalevskaya G, Briken S, Kakuma T, et al. Differential expression of human chorionic gonadotropin (hCG) glycosylation isoforms in failing and continuing pregnancies: preliminary characterization of the hypergelycosylated hCP epitope. J Endocrinol. 2002;172:497-506 Medline. doi:10.1677/joe.0.1720497

  13. Cole LA, DuToit S, Higgins TN. Total hCG tests. Clin Chim Acta. 2011;412:2216-22 Medline. doi:10.1016/j.cca.2011.08.006

  14. McNeile LG, Reynolds PA. The Friedman test for pregnancy. Cal West Medicine. 1933;38:1-8 Medline.

  15. Mighorst JCA, Godts P. Vergelijking van een serologische zwangerschapsreactie met de kikkerproef. Ned Tijdschr Geneeskd. 1963;107:1168-71.

  16. Sturgeon CM, McAllister EJ. Analysis of hCG: clinical applications and assay requirements. Ann Clin Biochem. 1998;35:460-91 Medline.

  17. Sturgeon CM, Berger P, Bidart JM, et al. IFCC Working Group on hCG. Differences in recognition of the 1st WHO international reference reagents for hCG-related isoforms by diagnostic immunoassays for human chorionic gonadotroping. Clin Chem. 2009;55:1484-91 Medline. doi:10.1373/clinchem.2009.124578

  18. Lentjes EGWM, Thomas CMG. HCG-bepalingen in de Nederlandse externe kwaliteitsbewaking. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk. 2010;35:14-8.

  19. Alere testpack plus with OBC [bijsluiter, productcode: 505798J]. Bedford: Alere Health; 2013.

  20. Ricos C, Alvarez V, Cava F, et al. Current databases on biological variation: pros, cons and progress. Scand J Clin Lab Invest. 1999;59:491-500 Medline. doi:10.1080/00365519950185229

  21. Cole LA, Sutton JM, Higgins TN, Cembrowski GS. Between-method variation in human chorionic gonadotropin test results. Clin Chem. 2004;50:874-82 Medline. doi:10.1373/clinchem.2003.026989

  22. Gronowski AM, Cervinski M, Stenman U-H, Woodworth A, Ashby L, Scott MG. False-negative results in point-of-care qualitatieve human chorionic gonadotropin (hCG) devices due to excess hCGb core fragment. Clin Chem. 2009;55:1389-94 Medline. doi:10.1373/clinchem.2008.121210

  23. Al-Mahdili HA, Jones GR. High-dose hook effect in six automated human chorionic gonadotrophin assays. Ann Clin Biochem. 2010;47:383-5 Medline. doi:10.1258/acb.2010.090304

  24. Iles RK, Javid MK, Gunn LK, Chard T. Cross-reaction with luteinizing hormone β-core is responsible for the age-dependant increase of immunoreactive β -core fragment of human chorion gonadotropin in women with nonmalignant conditions. Clin Chem. 1999;45:532-8 Medline.

Artikelinformatie
Gepubliceerd op
In print verschenen in
week 47 2013

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A6336
Vakgebied
Labdiagnostiek
Huisartsgeneeskunde
Verloskunde/gynaecologie
Auteursinformatie
Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 10 juli 2013

Auteur Belangenverstrengeling
Willeke Franken ICMJE-formulier
Leonie van Rheenen-Flach ICMJE-formulier
Madelon M. Buijs ICMJE-formulier

Ook interessant

Reacties