Zorgvuldig handelen bij experimentele behandeling

When all standard care options are exhausted, it may be justifiable to carry out an experimental treatment. In the Netherlands, experimental treatment is distinguished from medical research; the latter primarily serves the public interest (obtaining medical knowledge), while the former does not. In experimental treatment, it is a doctor’s duty to explain the treatment to the patient carefully and to obtain the patient’s explicit consent. In addition, the doctor needs to list all relevant aspects of the treatment in the patient’s medical record. A medical practitioner who abides by these rules has acted in accordance with the Dutch law. But, given the sometimes highly risky nature of experimental treatments, is this enough? We do not think so and therefore argue for two additional conditions which are focused on transparency. First, there is a need for a service to ensure that experimental treatments are registered. Second, the effects and side effects of each experimental treatment should be reported. We envision the further elaboration of these conditions to be not only a task for the medical profession but possibly also for government-appointed institutions.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Samenvatting

Wanneer reguliere behandelmogelijkheden zijn uitgeput, kan de uitvoering van een experimentele behandeling gelegitimeerd zijn. De arts moet de betreffende patiënt zorgvuldig informeren over de behandeling en hem of haar uitdrukkelijk om toestemming vragen. Ook dient de arts zich toetsbaar op te stellen door alle relevante aspecten van de behandeling in het patiëntendossier te vermelden. Een beroepsbeoefenaar die zich aan deze regels houdt, heeft aan zijn juridische verplichtingen voldaan. Maar is dat voldoende, gelet op het soms zeer risicovolle karakter van experimentele behandelingen? Wij menen van niet en pleiten daarom voor een tweetal aanvullende, op transparantie gerichte voorwaarden. In de eerste plaats moet er een voorziening komen die waarborgt dat experimentele behandelingen worden geregistreerd. Een tweede voorwaarde houdt in dat de effecten en bijwerkingen van iedere experimentele behandeling worden gerapporteerd. Bij nadere uitwerking van deze voorwaarden zien wij niet alleen een taak weggelegd voor de beroepsgroep zelf maar mogelijk ook voor door de overheid ingestelde instanties.