Ziedses des Plantes: uitvinder van planigrafie en subtractie

Bernard George Ziedses des Plantes (1902-1993) trained in Utrecht, the Netherlands, as specialist in nervous diseases, but his lifelong passion was to improve X-ray imaging of living tissues. In the 1930s he not only built the first machine for planigraphy, in which the X-ray tube and the film moved together around the plane of interest, but he also designed the subtraction method to improve images after injection of contrast agents. Eventually a full-time radiologist, he also developed the ‘somersault’ technique of ventriculography and pioneered isotope scintigraphy.

Conflict of interest: none declared. Financial support: the second author works part time for the Association of the Dutch Journal of Medicine (Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde), Amsterdam.

Bernard (Ben) George Ziedses des Plantes (1902-1993) werd geboren in Klundert (Noord-Brabant), als achtste en laatste kind; zijn vader was er rentmeester van de kroondomeinen. Ziedses had al vroeg belangstelling voor techniek.1 Na de hbs ging hij dan ook in Delft elektrotechniek studeren, maar na een jaar zwaaide hij om naar geneeskunde in Utrecht. Tijdens een cursus microscopische weefselleer vroeg hij zich af of met behulp van röntgenstralen ook in levend weefsel een doorsnede zichtbaar gemaakt kon worden. Het idee bleef sluimeren, ook tijdens zijn specialisatie tot zenuwarts in Utrecht.

In 1931, 3 jaar na zijn artsexamen, bouwde hij zijn eerste toestel ‘tot het verkrijgen van röntgenbeelden, waarvan de scherpte zich tot één vlak beperkt’. Vanzelfsprekend waren schedel en wervelkolom zijn eerste objecten. Het beginsel van de techniek zag het licht in het Tijdschrift.2 Ziedses schreef daar dat ‘…Röntgenbuis en plaat (film) gedurende den geheelen belichtingstijd zoodanig…

Artikelinformatie

26 januari 2011

In print verschenen in

week 10 2011

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A2164

Vakgebied

Beeldvorming

Auteursinformatie

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Amsterdam.

Prof.dr. J. van Gijn, curator medisch-historische bibliotheek; drs. J.P. Gijselhart, cultuurfilosoof en bibliothecaris.

Contact prof.dr. J. van Gijn (jan@vangijn.com)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: de tweede auteur heeft een deeltijdaanstelling bij de Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Aanvaard op 23 juni 2010