Waar zijn de bewijzen dat het mediterrane dieet werkt?

A recent Cochrane review stated that ‘There is a paucity of evidence for secondary prevention’ of cardiovascular disease (CVD) by a Mediterranean-style diet. The CORDIOPREV trial attempted to fill this gap. Subjects in the Mediterranean-diet group increased their intake of olive oil by 24 g per day and also ate a bit more fruit, vegetables and nuts than a high-carbohydrate control group. Incidence of CVD fell by 25% in 7 y. Known causes of CVD such as blood pressure, LDL cholesterol and overweight were not affected. Thus one has to assume that small amounts of fruits, vegetables, nuts and olive oil cause a major reduction in CVD through hitherto unknown pathways. This requires a leap of faith that the current author is reluctant to take.

Conflict of interest and financial support: none declared.

‘Het mediterrane dieet’ roept associaties op met groenten, fruit, vis, olijfolie, rode wijn en krasse bejaarden. Een aantrekkelijk beeld om aan hartpatiënten voor te houden. Maar hoe goed zijn de bewijzen dat dit dieet werkt? En welke bestanddelen zouden daarvoor dan verantwoordelijk zijn?

Wat voor nieuwe aanbevelingen voor hartpatiënten impliceert een mediterraan dieet? ‘Meer groenten en fruit eten’ geldt al sinds jaar en dag als standaard aanbeveling voor gezonde voeding. Rode wijn moeten we niet aanbevelen; alcohol is ook bij matig gebruik schadelijk.1 Of we meer vis moeten aanbevelen, is onzeker; de omega-3-vetzuren uit vis hebben in klinische trials weinig of geen effect op hart- en vaatziekten.2 Het mediterrane dieet komt dus vooral neer op de standaard aanbevelingen voor gezonde voeding, plús olijfolie.

Diverse vetbronnen

Is olijfolie de beste vetbron voor het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten? Als het wordt gegeten in plaats van verzadigde vetten uit kaas, vlees en palmvet (‘palmolie’), wordt het LDL-cholesterol in het bloed en daarmee het risico op een hartinfarct verlaagd. Maar zonnebloem-, soja- en maisolie verlagen het LDL-cholesterol sterker, dankzij hun meervoudig onverzadigde vetzuren.3 Het effect van deze plantaardige oliën op…