Vroegdiagnostiek en preventie van maligne tumoren in het hoofd-halsgebied

- In the Netherlands more than 2000 new patients with head and neck cancer are diagnosed annually. Most of these cancers are squamous cell carcinomas. The use of tobacco and alcohol are well established aetiologic factors. Head and neck cancers usually affect patients above the age of 40 years and are somewhat more common in men than in women.

- The type of the initial symptoms of head and neck cancer depends largely on the exact location. Often, these symptoms are rather aspecific. However, laryngeal cancer is an exception. In this site cancer usually presents at an early stage with sudden hoarseness. Hoarseness of more than three weeks' duration requires laryngoscopic examination.

- Particularly the cancers of the floor of the mouth and the borders on the tongue can be detected early because of the accessibility of these sites, which allows proper inspection and palpation. The most common clinical manifestation of oral cancer is an indurated ulcer. An oral ulcer present for more than three weeks is an indication for biopsy.

- The prognosis of head and neck cancer in general depends largely on the stage at diagnosis. Small cancers carry a much better prognosis after surgical removal or radiotherapy than larger ones.

Samenvatting

- Bij de meeste van de ruim 2000 nieuwe gevallen van hoofd-halstumoren die per jaar in Nederland worden gediagnosticeerd, gaat het om een plaveiselcelcarcinoom. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn tabak- en alcoholgebruik. De patiënt met een plaveiselcelcarcinoom in de bovenste voedings- en luchtweg is meestal boven de 40 jaar.

- De aard van de klachten van een carcinoom in het hoofd-halsgebied wordt vooral bepaald door de precieze lokalisatie van het gezwel. De klachten zijn vaak weinig kenmerkend, met uitzondering van die van stembandcarcinomen (plotseling optredende en aanhoudende heesheid). Heesheid die langer dan 3 weken bestaat, is een indicatie voor laryngoscopisch onderzoek.

- Vooral de in de mondholte voorkomende carcinomen - de tongranden en de mondbodem zijn voorkeurslokalisaties - kunnen door hun goede inspectiemogelijkheid vaak in een vroeg stadium worden ontdekt. De meest voorkomende klinische verschijningsvorm is een ulcus dat bij palpatie geïndureerd aanvoelt. Een mondulcus dat langer dan 3 weken bestaat, is een indicatie voor een proefexcisie.

- Globaal geldt voor alle carcinomen in het hoofd-halsgebied dat ontdekking in een stadium waarin de tumor nog klein is, een zeer gunstige invloed heeft op de prognose.