Evaluatie van het transmurale zorgpad in Amsterdam

Vervroegd ontslag van patiënten met covid-19

Onderzoek
Evert W. Hoolwerf
Stella J.M. Zonneveld
Pythia T. Nieuwkerk
Maarten R.D. Bedert
Suzan F.M. Nijman
Nynke Posthuma
Herre J. Reesink
E.C. (Kees) Kanters
Jan M. Prins
Marc van der Valk
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D6168
Abstract
Download PDF

artikel

Inleiding

Onlangs werd in dit tijdschrift een onderzoek gepubliceerd naar de ervaringen met 49 stabiele covid-19-patiënten die vervroegd uit het ziekenhuis werden ontslagen. Die patiënten dienden zichzelf thuis zuurstof toe en werden begeleid door een longarts of longverpleegkundige op afstand. In oktober 2020 ging in Amsterdam een project van start waarbij covid-19-patiënten vervroegd werden ontslagen, thuis zuurstofsuppletie kregen en werden begeleid door hun eigen huisarts. Wij rapporteren de veiligheid van deze aanpak en beschrijven de verwachtingen vooraf en tevredenheid achteraf van alle betrokkenen.

Methode

Volwassen patiënten die vanwege covid-19 waren opgenomen in het Amsterdam UMC, OLVG of het BovenIJ ziekenhuis kwamen in aanmerking voor vervroegd ontslag wanneer zij klinisch stabiel waren gedurende minimaal 48 uur en een zuurstofsaturatie van ≥ 94% hadden bij zuurstoftherapie met ≤ 3 l/min (figuur). Vóór ontslag kregen de patiënten uitleg over het gebruik van een pulsoximeter (ihealth P03M, CE/FDA-gecertificeerd) en zuurstofapparatuur. De behandeling met dexamethason en tromboseprofylaxe werden voortgezet conform de huidige behandelrichtlijnen zolang daar een indicatie voor was. De deelnemers werden vanuit het ziekenhuis mondeling en schriftelijk overgedragen aan de eigen huisarts, waarna die de begeleiding overnam. In de periode 18 januari-26 maart 2021 konden patiënten prospectief worden geïncludeerd in deze evaluatie. Alle patiënten die werden ontslagen in de periode 23 oktober 2020-18 januari 2021 werden retrospectief geïncludeerd. Wij verzamelden klinische gegevens van de patiënten en namen vragenlijsten af onder patiënten, huisartsen en mantelzorgers, vóór ontslag uit het ziekenhuis en 14 dagen erna.

Figuur
Selectie van patiënten voor vervroegd ontslag
Figuur | Selectie van patiënten voor vervroegd ontslag
Stroomdiagram van de selectie van patiënten met covid-19 die in aanmerking kwamen voor vervroegd ontslag uit het ziekenhuis, met zuurstoftherapie voor thuis en begeleiding van de huisarts.SpO2 = zuurstofsaturatie gemeten met pulsoximetrie; PBM = Persoonlijke beschermingsmiddelen; z.n. = zo nodig.* Significante comorbiditeit wordt beschouwd als een pre-existente longziekte waardoor de patiënt zuurstofafhankelijk is.

Resultaten

We includeerden 113 patiënten; 40 van hen zaten in het retrospectieve cohort. De mediane leeftijd was 58 jaar; de mediane opnameduur was 8 dagen. Na ontslag werd 96% (108/113) van de patiënten telefonisch bereikt. De mediane duur van de zuurstofsuppletie na ontslag was 8 dagen (interkwartielafstand: 4-14). Na ontslag vond het contact tussen huisarts en patiënt met name telefonisch plaats (mediaan: 6 keer per 2 weken). 4 patiënten (3,7%) werden heropgenomen binnen 14 dagen na ontslag. In alle gevallen was respiratoire achteruitgang de reden voor heropname, respectievelijk veroorzaakt door een superinfectie met Aspergillus, een bacteriële superinfectie, decompensatio cordis of hoestbuien die gepaard gingen met desaturaties. Het merendeel van de respondenten voelde zich veilig en vertrouwd met de zuurstoftherapie thuis (zie supplement). Het mediane rapportcijfer waarmee patiënten en huisartsen het project waardeerden was een 8. 4 patiënten en 2 huisartsen gaven een rapportcijfer van een 5 of lager. De voornaamste reden hiervoor was een slechte communicatie over het ontslag vanuit het ziekenhuis naar de patiënt en de huisarts toe. 12 % van de huisartsen was niet gecontacteerd in de 24 uur vóór het ontslag en 42% had de ontslagbrief niet op tijd ontvangen.

Beschouwing

Door patiënten met covid-19 vervroegd uit het ziekenhuis te ontslaan en begeleiding van de eigen huisarts te bieden, kan de capaciteit in de tweede lijn veilig worden vergroot. Patiënten, huisartsen en mantelzorgers voelden zich veilig en bekwaam om de nodige zorg te leveren; het mediane rapportcijfer dat zij het traject gaven was een 8. Het aantal heropnames binnen 14 dagen na ontslag was laag (3,7%). De huisartsen begeleidden hun patiënten met name telefonisch.

De aandachtspunten bij het vervroegd-ontslagtraject zijn een tijdige en adequate overdracht bij ontslag vanuit het ziekenhuis en goede logistiek rondom de levering van zuurstof. Recentelijk publiceerde de Federatie van Medisch Specialisten de landelijke leidraad voor vervroegd ontslag bij covid-19-patiënten die onder meer is gebaseerd op ons transmurale zorgpad.


De volledige versie van dit artikel is als supplement beschikbaar.

Auteursinformatie

Amsterdam UMC, locatie AMC, Amsterdam: Afd. Interne Geneeskunde en Infectiezieken: drs. E.W. Hoolwerf, masterstudent geneeskunde; dr. M.R.D. Bedert, postdoctoraal onderzoeker; prof.dr. J.M. Prins en dr. M. van der Valk, internisten-infectiologen. Afd. Medische Psychologie: dr. P.T. Nieuwkerk, onderzoeker. Huisartsen ROAZ Noord Holland en Flevoland: drs. S.J.M. Zonneveld, huisarts. Amsterdam UMC, locatie VUmc, afd. Longeziekten, Amsterdam: drs. S.F.M. Nijman, longarts. BovenIJ ziekenhuis, afd. Interne Geneeskunde, Amsterdam: dr. N. Posthuma, internist-acute geneeskunde. OLVG, afd. Longgeneeskunde, Amsterdam: dr. H.J. Reesink, longarts. Huisartsenposten Amsterdam: drs. E.C. (Kees) Kanters, huisarts.

Contact M. van der Valk (m.vandervalk@amsterdamumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Evert W. Hoolwerf ICMJE-formulier
Stella J.M. Zonneveld ICMJE-formulier
Pythia T. Nieuwkerk ICMJE-formulier
Maarten R.D. Bedert ICMJE-formulier
Suzan F.M. Nijman ICMJE-formulier
Nynke Posthuma ICMJE-formulier
Herre J. Reesink ICMJE-formulier
E.C. (Kees) Kanters ICMJE-formulier
Jan M. Prins ICMJE-formulier
Marc van der Valk ICMJE-formulier
Erwin Hoolwerf
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Covid-19
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties