Veiligheidsmaatregelen in het verkeer

In 2020, more than 600 people died as a result of a traffic crash in the Netherlands and 6,500 were hospitalized after they had sustained a serious injury (MAIS 3+). These numbers are much lower than those in the beginning of the seventies of the last century, when there were more than 3,000 road fatalities. To reduce the number of fatalities, many measures have been taken to avoid road crashes and reduce injury severity. By road design that makes it impossible for road users to collide, by improving the safety of vehicles, and by educating road users. Traffic psychologists often warn for behavioural adaptations that nullify the expected effect of road safety measures (risk compensation). Numerous studies have shown examples of risk compensation in traffic. What is the psychological mechanism behind risk compensation? Which factors enhance risk compensation? And are there any advantages of risk compensation?

Conflict of interest and financial support: none declared.

Deelname aan het verkeer is niet zonder risico’s. In 2020 vielen in Nederland nog ruim 600 verkeersdoden. Toch hebben maatregelen om het aantal verkeersslachtoffers te verlagen soms niet het gewenste effect op ons rijgedrag. Hoe kan dat?

Samenvatting

In 2020 vielen er in Nederland ruim 600 verkeersdoden en werden er 6500 verkeersdeelnemers met ernstig letsel in het ziekenhuis opgenomen. Deze aantallen liggen vele malen lager dan in het begin van de jaren 70, toen er jaarlijks ruim 3000 verkeersdoden te betreuren waren. Om die aantallen terug te dringen, worden al decennialang maatregelen ingevoerd om ongevallen te voorkomen en het risico op ernstig letsel te verlagen. Dat gebeurde door wegen zo in te richten dat verkeersdeelnemers niet met elkaar in botsing kunnen komen, voertuigen veiliger te maken en verkeersdeelnemers op te leiden. Bij de introductie van verkeersveiligheidsmaatregelen waarschuwen verkeerspsychologen vaak voor gedragsaanpassingen waardoor de verwachte reductie van het aantal verkeersongevallen uitblijft (risicocompensatie). Diverse studies hebben laten zien dat er risicocompensatie optreedt. Wat is het achterliggende psychologische mechanisme van risicocompensatie? Welke factoren vergroten de kans op risicocompensatie? En heeft het ook voordelen?

Artikelinformatie

Aanvaard op

18 mei 2022

29 juni 2022

In print verschenen in

week 26 2022

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6694

Vakgebied

Publieke gezondheidszorg

Auteursinformatie

SWOV – Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid, afd. Gedrag in het verkeer, Den Haag: dr. R.J. Davidse, psycholoog; dr. W.P. Vlakveld, pedagoog. Rijksuniversiteit Groningen, Groningen: prof.dr. W.H. Brouwer, neuropsycholoog.

Contact R.J. Davidse (davidse@swov.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.