Variaties in het tempo van sterftedaling onder ouderen in 7 Noordwest-Europese landen tussen 1950-1999: de rol van roken

Objective

Examination of the variations in the pace of old-age (80+) mortality decline in 7 Northwestern European countries for the period 1950-1999, and the impact of smoking

Design

Retrospective.

Method

The population mortality data of 7 Northwestern European countries were collated according to year of death for a 50 year period (1950-1999), single year of age (60+ and 80+) and sex. Both all-cause and non-smoking-related mortality were analysed. In addition, a comparison was made with the pace of mortality decline at younger age among the same cohorts. Regression and correlation analyses were used.

Results

Marked variations in the pace of old-age mortality decline were found between countries, periods and sexes. While mortality declines were constantly strong in France and England and Wales, modest declines or even increases in mortality rate were observed in the 1950s in the Nordic countries, and since the 1980s in Denmark, the Netherlands, and (for men only) Norway. For non-smoking-related mortality, a high and consistent pace of mortality decline was observed. The declines showed a clear cohort pattern, with the smallest declines or even increases for men born between 1890 and 1899, compared to an increased pace of mortality decline among women born between 1847 and 1937. Among men, but not women, the pace of old-age mortality decline correlated with the pace of mortality decline at ages 60-69 among the same cohorts.

Conclusions

Variations in the pace of old-age mortality decline are strongly influenced by smoking and probably also by other factors originating earlier in life. For future decades, substantial further declines in old-age mortality may be expected, even though rates of change in specific countries and periods would be difficult to predict.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1478-84

Samenvatting

Doel

In kaart brengen van de variaties in het tempo van sterftedaling onder 80-plussers in 7 Noordwest-Europese landen in de periode 1950-1999 en de rol die roken hierbij gespeeld heeft.

Opzet

Retrospectief.

Methode

De sterftegegevens van 7 landen uit Noordwest-Europa werden verzameld naar jaar van overlijden over 50 jaar (1950-1999), afzonderlijke leeftijden (60 jaar en ouder, en 80 jaar en ouder) en geslacht. Zowel totale sterftetrends als niet met roken gerelateerde sterftetrends werden bestudeerd. Daarnaast werd een vergelijking gemaakt met het tempo van sterftedaling op jongere leeftijd voor dezelfde geboortecohorten. Er werd gebruikgemaakt van regressie- en correlatieanalyse.

Resultaten

Het tempo van sterftedaling varieerde tussen landen, perioden en mannen en vrouwen. De sterftedaling was voortdurend hoog in Frankrijk en Engeland en Wales. Langzame daling of zelfs een toename in de sterfte werd in de jaren vijftig waargenomen in Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland en vanaf de jaren tachtig in Nederland, Denemarken en onder Noorse mannen. Voor niet met roken gerelateerde sterfte was de daling sterker en meer uniform. De sterftedalingen hadden een duidelijk cohortpatroon met vrijwel geen afname of zelfs een toename van de sterfte voor de mannelijke cohorten geboren tussen 1890-1899 tegenover een toenemend dalingstempo voor vrouwen geboren tussen 1847-1937. Het dalingstempo op 80-89-jarige leeftijd hing samen met het dalingstempo op 60-69-jarige leeftijd voor dezelfde geboortecohorten, zij het alleen voor mannen.

Conclusies

Variaties in het tempo van sterftedaling onder ouderen worden sterk beïnvloed door roken en waarschijnlijk ook door andere factoren die hun oorsprong eerder in het leven hebben. Hoewel het precieze tempo van sterftedaling voor specifieke landen en specifieke jaren moeilijk te voorspellen valt, kan voor de toekomst een aanzienlijke verdere daling van de sterfte onder ouderen worden verwacht.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1478-84