Ultrageluidsmetingen van de calcaneus: vooralsnog terughoudendheid bij klinisch gebruik; het ERGO-onderzoek

To examine whether ultrasound measurements of the calcaneus can help to identify subjects with a risk for nonvertebral fractures.

Design

Cross-sectional survey.

Setting

The suburb of Ommoord in Rotterdam, the Netherlands.

Methods

1421 subjects (631 men, 790 women) underwent both ultrasound measurements of the calcaneus and bone mineral density measurement of the femoral neck by dual energy X-ray absorptiometry (DXA). At the calcaneus speed of sound (SOS in ms) and broadband ultrasound attenuation (BUA in dBMHz) were measured. In addition, all subjects were asked about fractures in the preceding 5 years. The frequency of nonvertebral fractures was examined per tertile of SOS and BUA. In addition, we examined whether there was a trend in the number of fractures per tertile of SOS or BUA, within tertiles of femoral neck bone mineral density.

Results

The measures of SOS, BUA and bone mineral density (DXA-measured) are comparable as predictors of fractures. Subjects with values of SOS, BUA or bone mineral density in the lowest tertiles were all found to report two to three times as many fractures as subjects with values for these variables in the highest tertiles. Within tertiles of bone mineral density, subjects with a low SOS reported more fractures than subjects with a high SOS. For BUA a similar but less pronounced pattern was visible. Nevertheless, the area under the receiver operating characteristic (ROC) curve was 0.63 for SOS and 0.64 for BUA, comparable to 0.62 for bone mineral density of the proximal femur. Combining ultrasound and bone mineral density measurements had limited effect on the area under the ROC curve (0.65).

Conclusion

Subjects with lower values of ultrasound parameters are at increased risk of fracture, especially if low ultrasound values are accompanied by a lower bone mineral density. It remains to be seen whether ultrasound parameters are useful for screening.

Samenvatting

Doel

Bestuderen of ultrageluidsmetingen van de calcaneus een bijdrage kunnen leveren aan het opsporen van personen met een toegenomen kans op niet-vertebrale fracturen.

Opzet

Dwarsdoorsnedeonderzoek.

Plaats

De wijk Ommoord in Rotterdam.

Methode

Bij 1421 personen (631 mannen, 790 vrouwen) werd zowel een ultrageluidsmeting van de calcaneus als een botmineraaldichtheidsmeting met ‘dual energy X-ray absorptiometry’ (DXA) van de femurhals verricht. Aan de calcaneus werden 2 ultrageluidsparameters bepaald, de ‘speed of sound’ (SOS, in ms) en de ‘broadband ultrasound attenuation’ (BUA, in dBMHz). Bovendien werd aan alle personen gevraagd naar fracturen in de afgelopen 5 jaar. Per tertiel SOS en BUA werd gekeken naar de frequentie van niet-vertebrale fracturen. Daarnaast werd binnen tertielen van botmineraaldichtheid (DXA-meting) gekeken of er een verloop was in de frequentie van fracturen per tertiel SOS en BUA.

Resultaten

Zowel voor SOS en BUA als botmineraaldichtheid rapporteerden personen met een waarde in het laagste tertiel 2 tot 3 maal zo vaak een fractuur als personen met een waarde in het hoogste tertiel. Binnen tertielen botmineraaldichtheid hadden personen met een lage SOS steeds een hogere frequentie van fracturen dan personen met een hoge SOS. Voor BUA was een vergelijkbaar, doch minder uitgesproken verloop zichtbaar. Het onderscheidend vermogen van ultrageluidsmetingen gekwantificeerd aan de hand van het oppervlak onder de ‘receiver operating characteristic’-curve was matig (SOS: 0,63; BUA: 0,64), maar vergelijkbaar met dat van botmineraaldichtheidsmetingen (0,62). De combinatie van de ultrageluidsmetingen gaf slechts een geringe toename van het oppervlak (0,65).

Conclusie

Personen met een verlaagde waarde voor ultrageluidsgraadmeters hebben een verhoogd fractuurrisico, vooral indien ook de botmineraaldichtheid verminderd is. Of ultrageluidsmetingen bruikbaar zijn als screeningsmiddel blijft echter te bezien.