Thyroïdectomie bij ziekte van Hashimoto?

Waarom dit onderzoek?

Een deel van de patiënten met auto-immuunhypothyreoïdie, ook wel de ziekte van Hashimoto genoemd, ervaart chronische klachten – waaronder vermoeidheid, slecht slapen en gewrichtsklachten – ondanks optimale behandeling met levothyroxine. Er is op dit moment geen specifieke behandeling voor deze klachten. Een eerdere observatie suggereerde dat een thyroïdectomie leidt tot een daling van de antistoffen tegen thyreoperoxidase (TPO), wat mogelijk gepaard gaat met een verbetering van de kwaliteit van leven.

Onderzoeksvraag

Leidt thyroïdectomie, vergeleken met het continueren van de conventionele behandeling, tot een verbetering van de kwaliteit van leven bij personen met persisterende klachten ondanks euthyreoïdie?

Hoe werd dit onderzocht?

In een gerandomiseerde, niet-geblindeerde studie in Noorwegen werden 150 patiënten met anti-TPO-titers > 1000 IU/ml en klachten die persisteerden ondanks euthyreoïdie verdeeld tussen thyroïdectomie of het continueren van medicamenteuze behandeling. De uitkomstmaten waren kwaliteit van leven na 18 maanden (gemeten met de SF-36-vragenlijst), het optreden van chirurgische complicaties en van chronische vermoeidheid, en anti-TPO-titers.

Belangrijkste resultaten

Na 18 maanden verbeterde de SF-36-score voor gezondheidsbeleving van de geopereerde patiënten van gemiddeld 38 (95%-BI: 34-41) naar 64 (95%-BI: 59-68), maar bij de medicamenteus behandelde groep bleef de score vrijwel gelijk (van 38 naar 35). De mate van vermoeidheid en het aantal chronisch vermoeide patiënten nam in de geopereerde groep patiënten statistisch significant af (van 82 naar 35%) ten opzichte van de conservatief behandelde groep (van 84 naar 74%; p < 0,001). In totaal waren er 10 operatiegerelateerde complicaties: 4 infecties, 3 patiënten hadden langdurig hypocalciëmie en 4 keer heesheid door letsel van de N. laryngeus recurrens. De anti-TPO-titers daalden na de operatie sterk van 2231 naar 152 IU/L, maar bleven gelijk bij de niet-geopereerde groep (verschil in afname: 1148 IU/ml; 95%-BI: 1080-1148).

Consequenties voor de praktijk

Thyroïdectomie is een gedurfde ingreep voor een veelvoorkomend ziektebeeld. Er werd echter geen sham-procedure verricht ter controle van de interventie. Hierdoor is niet uit te sluiten dat er sprake is van een placebo-effect van de operatie op de gezondheidsbeleving, wat in andere studies eerder is aangetoond. Het is daarom belangrijk dat alsnog een studie met sham-procedure verricht wordt voordat thyroïdectomie wegens persisterende klachten bij de ziekte van Hashimoto op grote schaal zijn intrede kan doen. Zeker ook omdat het aantal complicaties niet gering blijkt. Daarnaast is het gepostuleerde verband tussen anti-TPO-titers en persisterende chronische klachten preliminair en is causaliteit niet bewezen.