Sterfte door complicaties na allogene stamceltransplantatie neemt snel af

Waarom dit onderzoek?

Infecties, graft-versus-hostziekte (GVHD) en orgaanschade aan lever, nieren en longen zorgen voor een hoge mortaliteit na allogene stamceltransplantatie. De laatste jaren is de zorg om deze complicaties te voorkomen, dan wel te behandelen, sterk verbeterd. Hierbij dient gedacht te worden aan minder intensieve conditioneringsschema’s, frequenter gebruik van perifere-bloedstamcellen (leidend tot het sneller aanslaan (‘engraftment’)), betere HLA-typering, veranderingen in de behandeling van GVHD en aanpassingen van infectieprofylaxe en -behandeling.

Onderzoeksvraag

Hebben patiënten die in de periode 2003-2007 een allogene stamceltransplantatie ondergingen, een betere overleving dan patiënten die deze behandeling in de periode 1993-1997 kregen?

Hoe werd dit onderzocht?

De uitkomst van alle allogene stamceltransplantaties in bovengenoemde periodes in het grote stamceltransplantatiecentrum van Seattle werd geanalyseerd. Er werd geëvalueerd hoeveel patiënten acute GVHD ontwikkelden dan wel vroeg optredende orgaanschade of infecties. Uitkomstmaten waren ‘overlijden zonder voorafgaande relaps (< 200 dagen en totaal)’, ‘relaps of progressie van onderliggende maligniteit’ en ‘totale overleving’.

Belangrijkste resultaten

De uitkomst van allogene stamceltransplantaties verricht in 2003-2007 (1148 patiënten) was op alle fronten beter dan in 1993-1997 (1418 patiënten): in de periode 2003-2007 was de kans om binnen 200 dagen te overlijden zonder relaps afgenomen van 30 naar 16% (hazardratio (HR): 0,40; 95%-BI: 0,32-0,49; p < 0,001; figuur). Dit vertaalde zich in een significante afname van totale sterfte van 63 naar 47% (HR: 0,59; 95%-BI: 0,52-0,67; p < 0,001). De kans op relaps werd op basis van de HR eveneens significant verbeterd genoemd (HR: 0,79; 95%-BI: 0,66-0,94; p = 0,008), maar in absolute getallen betrof dit slechts een reductie van 27 naar 26%.

Consequenties voor de praktijk

De kans op overleving na allogene stamceltransplantatie is de laatste jaren sterk verbeterd, met name door een afname van vroege transplantatiegerelateerde mortaliteit.