Staaroperatie aan beide ogen op zelfde dag is veilig

Mensen die op één dag in beide ogen een nieuwe lens kregen, hebben niet vaker een slechte uitkomst dan wanneer het tweede oog twee weken na het eerste onder het mes ging. Volgens Nederlandse oogartsen kan het bilateraal opereren van staar zelfs helpen om de maatschappelijke kosten te beperken (Lancet. 2023; online 15 mei).

Traditioneel opereren oogartsen mensen met staar in beide ogen aan één oog tegelijk. Dat is om te voorkomen dat patiënten in het onverhoopte geval van postoperatieve complicaties meteen slechtziend raken aan beide ogen. Ook is het soms zinnig om te kijken hoe het eerste oog uit de operatie komt, en de sterkte van de tweede lens daaraan aan te passen.

Door de vooruitgang van de operatietechnieken gaan beide argumenten bij routinematige staaroperaties niet helemaal meer op, stellen oogartsen uit onder andere het Maastricht UMC+. Zij randomiseerden 865 mensen bij wie ze in beide verder volledig gezonde ogen staar hadden vastgesteld voor het ofwel direct achter elkaar aan beide ogen een operatie ondergaan, ofwel de procedures laten plaatsvinden met twee weken tussentijd. Bij de groep die had geloot voor twee ogen op dezelfde dag, werd de huidige standaard hiervoor gevolgd, waarbij de operateur de tweede operatie deed alsof het een nieuwe patiënt betrof.

Uit de postoperatieve metingen bleek dat de visuele uitkomsten in beide groepen vergelijkbaar waren. Uiteindelijk kwam in beide groepen vrijwel iedereen uit op minder dan 1 dioptrie van de verwachtte sterkte en eindigde 79% van de direct achter elkaar geopereerden op minder dan 0,5 dioptrie van het doel, versus 77% in de met tussentijd geopereerde groep. Ook het aantal en type complicaties dat binnen 3 maanden optrad, was in beide groepen vergelijkbaar.

De onderzoekers berekenden dat het op dezelfde dag aan beide ogen opereren 403 euro goedkoper is. Of het breed inzetten van bilaterale cataractchirurgie onder aan de streep voor de maatschappij ook echt geld zal besparen, kan deze studie niet aantonen. Wanneer tweezijdig opereren laagdrempeliger wordt, kan dit invloed hebben op de indicatiestelling, waardoor mogelijk meer ogen met nauwelijks of geen klachten een kunstlens zullen krijgen.