Spermatozoïde zwemt vooral langs wand

Spermacellen zwemmen bij voorkeur vlak langs een wand. Dat blijkt uit nieuw onderzoek naar de beweging van menselijke voortplantingscellen. Onderzoekers onder leiding van Petr Denissenko (University of Warwick) lieten spermacellen in microkanalen zwemmen en zagen dat de driedimensionale structuur van de kanalen invloed had op de route van spermatozoïden (PNAS. 2012;109:8007-10).

Om een eicel te bereiken moeten spermacellen door nauwe en onregelmatig gevormde structuren in de baarmoeder zwemmen. Denissenko en collega’s wilden onderzoeken of de structuur van de omgeving van de spermacellen invloed kan uitoefenen op de route die de cellen afleggen. Uit recent onderzoek met bewegende bacteriën blijkt namelijk dat hun pad wordt beïnvloed door interactie met de omgeving.

De onderzoekers lieten menselijk sperma, verkregen van 5 spermadonoren, zwemmen door microkanalen met verschillende structuren. Daarbij viel onder meer op dat de cellen voornamelijk langs de wanden van de kanalen bewogen en slechts zelden in het midden van een kanaal zwommen.

De voorkeur voor het zwemmen langs wanden is mogelijk te verklaren door de vorm en beweging van de cellen, denken de onderzoekers. Daardoor komen spermacellen makkelijk tegen de wand aan te liggen en worden ze tegen de wand aan gedrukt bij beweging van de staart.

Toekomstig onderzoek naar hoe spermacellen hun weg vinden moet niet alleen rekening houden met de viscositeit van de vloeistof waar cellen door moeten zwemmen, maar ook met de structuren waarin deze vloeistof zich bevindt, concluderen Denissenko en medewerkers.

(Bijdrage: Twan van Venrooij.)