Sociaal-economische gezondheidsverschillen voor en tijdens de economische crisis*

Onderzoek
Jan-Willem Bruggink
Moniek de Goeij
Ferdy Otten
Anton Kunst
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D547
Abstract

Samenvatting

Doel

Onderzoeken of sociaal-economische verschillen in gezondheid, roken en overmatig alcoholgebruik in Nederland veranderden in de jaren van de economische crisis (2009-2013) ten opzichte van de verschillen in de jaren daaraan voorafgaand (2006-2008).

Opzet

Dwarsdoorsnedeonderzoek op basis van gegevens uit enquêtes onder de Nederlandse bevolking.

Methode

Uit de CBS-Gezondheidsenquêtes van de jaren 2006-2013 werden respondenten van 25-64 jaar geselecteerd. Zij werden ingedeeld in sociaal-economische groepen die waren gebaseerd op arbeidsmarktstatus, inkomensniveau en inkomensverandering. Ongelijkheden in ervaren gezondheid, psychische gezondheid, rookgedrag en alcoholgebruik werden beschreven. Veranderingen in ongelijkheid werden onderzocht met logistische regressiemodellen.

Resultaten

De meeste ongelijkheden veranderden niet, maar er waren enkele uitzonderingen. De ongelijkheid in ervaren gezondheid tussen werkenden en niet-werkenden werd groter in de crisisperiode, met een negatieve ontwikkeling bij degenen die geen deel uitmaakten van de beroepsbevolking. Het verschil in roken tussen werkenden en werklozen werd groter (de rookprevalentie daalde alleen onder werkenden), evenals tussen mensen met een laag en hoog inkomen (de rookprevalentie daalde bij degenen met een hoog inkomen). Overmatig drinken nam af onder werkzame mensen en mensen met een inkomensdaling, terwijl het stabiel bleef onder mensen die geen deel uitmaakten van de beroepsbevolking en mensen met een inkomensstijging.

Conclusie

De toename van enkele sociaal-economische verschillen in gezondheid, rookgedrag en overmatig alcoholgebruik kan een grotere kwetsbaarheid voor de crisis bij lagere sociaal-economische groepen suggereren.

Auteursinformatie

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in European Journal of Public Health (17 maart 2016; epub) met als titel ‘Changes between pre-crisis and crisis period in socioeconomic inequalities in health and stimulant use in Netherlands’. Afgedrukt met toestemming.

Centraal Bureau voor de Statistiek, afd. Sociaal-economische en ruimtelijke statistieken, Heerlen.

Mr. J.W. Bruggink, demograaf; dr. F.W.J. Otten, socioloog.

Academisch Medisch Centrum-Universiteit van Amsterdam, afd. Sociale Geneeskunde, Amsterdam.

Dr. M.C.M. de Goeij, sociaal-geneeskundige; prof.dr. A. Kunst, sociaal-epidemioloog.

Contact mr. J.W. Bruggink (jw.bruggink@cbs.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Jan-Willem Bruggink ICMJE-formulier
Moniek de Goeij ICMJE-formulier
Ferdy Otten ICMJE-formulier
Anton Kunst ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties