Sobotta

Sobotta. Atlas van de menselijke anatomie. 3e, herziene druk. Onder redactie van R.Putz en R.Pabst. (Uit het Duits vertaald.) Deel 1. Hoofd, hals, bovenste extremiteit. 434 bl. Bohn Stafleu van Loghum, Houten 2006.ISBN 90-313-4712-4. Adviesprijs: geb. € 99,50.

Honderd jaar geleden bracht Johannes Sobotta de Atlas van de menselijke anatomie uit. De ‘Sobotta-atlas’ is al generaties een begrip bij studenten en medici. De 3e herziene druk met 704 kleurenillustraties en 94 afbeeldingen heeft, onder de vertrouwde redactie van Putz en Pabst, opnieuw aan kwaliteit en inzichtelijkheid gewonnen. Wat men ook verkiest, de Nederlandstalige cd-rom of het boek, beide zijn prachtig. De atlas bestaat uit 2 delen die per deel € 99,50 kosten.

Deel 1 beschrijft de anatomie van de bovenste extremiteiten met de hals en het hoofd in 434 pagina’s. Deel 2 telt 402 pagina’s en geeft een beschrijving van de onderste extremiteiten, samen met de romp en organen. Deze uitgave is een vertaling van de 22e druk van Sobotta, Atlas der Anatomie des Menschen. Het grotere formaat (23 × 31 cm) is een van de eerste dingen die opvallen. Dit geeft het boek wat meer gewicht; jammer voor de student die het moet dragen, maar het komt de illustraties in ieder geval ten goede. Ook voor deze druk zijn de nieuwe tekeningen tot stand gekomen op basis van preparaten. De nieuwe versie heeft vooral aan inzichtelijkheid gewonnen door een inhoudsopgave (lijst van figuren) en een register (lijst van structuren) aan de binnenkant van de kaft.

Net als bij de cd is de meest gebruikte nomenclatuur die van de Nomina anatomica. In de atlas wordt bij een afbeelding verwezen naar de bijbehorende tabel in het tabellenboek. Omgekeerd wordt ook in het tabellenboek weer verwezen naar de betreffende afbeeldingen. Dit is handig om van verschillende structuren oorsprong, aanhechting en functie te bestuderen.

Een anatomische atlas in boekvorm is en blijft een noodzaak voor studenten, aangezien er bij anatomische lessen (nog) niet altijd een computer aanwezig is in de snijzalen. Een boek is ook handiger omdat er nog eens een aantekening in gemaakt kan worden tijdens de diverse practica. Deze atlas maakt de vertaalslag naar de praktijk. Een voorbeeld hiervan is dat de A. femoralis superficialis genoemd wordt. Dit is het gedeelte van de A. femoralis tussen de aftakking van de A. profunda femoris en het binnengaan in de canalis adductorius. De A. femoralis superficialis is in feite een vakterm bij de vaatchirurgen, omdat dit gedeelte van het vaatstelsel bij claudicatio intermittens van de benen vaak aangedaan is. De belangrijke details, de verbeteringen en de aanpassingen aan de moderne tijd maken deze atlas een waardevolle aanschaf voor studenten en medici.